***

Яқиндагина қизими уйи бузилди. Айтмоқчи бўганим оналарга кўзизи очинг демоқчиман, деб бошладилар мухлисамиз...
Ёшим 38 да. Ўзим уй бекаси.Эрим дурадгор-ҳунарманд, у киши 42ёшда. Бир-биримизни қадрлаймиз, битта маҳаллада катта бўлганмиз, азалдан уй қизи бўлганим учун, мен у киши билан ҳатто учрашувга чиқмай, турмуш қурганмиз.
Худога шукур, бахтли умр кечириб келяпмиз.Худойим бизга 2қиз,1ўғил берди.
Бизни оилага кўпчилик ҳавас қилади. Қўшнилар орасида ёш бўлишимизга қарамай, яхшигина ҳурматимиз бор. Қизим 17га кириб кирмай, остонамизда совчилар серқатнов бўпқолишди. Биз бўлса, қизим 20га тўлсагина узатамиз деб жавоб қилардик.
Қизим мактабни битиришига тикувчига шогирд бердик, 1,5йил деганда яхшигина чевар бўлди. 18га кирганда эса, 2та шогирд ҳам олиб,одамлар назарига тушди. Кўзга яқин қиз бўлгани учунми, совчи кузатиб зерикдим.
Бизда, Андижонда қиз узатиш учун:
-Унаштирувда куёв томон совға салом жўнатади, қизга 8-10та кийимлик мато, рўмоллар, маҳси кавуш. Патир, шинмон, қанд-қурс, ҳуллас қуда томондан 10тача сават келади. Қиз томон бўлса шуни энг камида 25та қилиб қайтаради. Фотиҳа тўйда эса, бунақа саватлар сони 50-60та бўлади. Фотиҳа тўйини ўзи қиз томонга 5-7миллионга тушади.
Амаллаб тўйни ўтказган қизни ота-онаси энди куёв томонга мазар жўнатишни бошлайди. 3кун ё 1 ҳафта ҳар куни 3 маҳал, 40 кун эса ҳафтада 2 кун жўнатади.
Егулик солинган саватлар устига албатта совға салом, яъни кийим кечак албатта бўлиши керак. Булар куёв уйини безаб бўлгандан кейинги ҳаражатлар (яна куёв томонни туғилган кунлариям эсдан чиқмаслиги керак). Мебель, парда, гилам..неччи хона ажратилса, шунчани тўлдирасан. Айрим инсофли одамлар 2хона уй ажратса, биттасини ўзи тўлдиради. Шуларни ўйлаб, эр-хотин 5-7минг доллар пул йиғиб, яхшилаб тайёргарлик кўриб кейин узатамиз дердик. Шу орада қизимга қўшни туманлардан ҳам совчи кела бошлади.
Мен эса ўша гап, 20 га кирса узатаман, болам анча ёш кейин маҳалламизга берамиз, узоққа беромиман деб кузатардим.
Қўшни тумандан (орамиз 50км) келган совчиларни эса қайтаролмадик.
2 ой роса келишди.
Ахири қайнотам
"онангиз тенгги аёлни шунча овора қилдизми?" деб танбеҳ
берди. Суриштирдик, йўлимиз шу томонга тушганда маҳалласига кириб ўтдик (ўзим ,ота-онам, 2 аммам) йўл узоқ, бермиман дедим. Қайнонамга "сиз йўқ деб юборинг" дедик, ҳуллас йўқ дейолмадик. Қуда бўлмишлар отамдан катта,онам тенгги эди.ёши катта одам, яна намозхон тақводор одамлар экан, 3 келини бор. Маҳаллада обрўли ўғли ичмайди, чекмайди, намозни канда қимайди, нимаси ёқмаяпти сизларга?-дегувчилар кўп бўлди.
Фақат узоқлиги деган баҳонамиз кулгили эшитилди,
қўйингларей, хозирги замонда машиналар сероб бўлса, узоқни яқин қиладигон телефон бўлса, ноумид қилманглар, шундай одамларни-деган гаплар бн бошимиз айланиб қандай рози бўлганимизи билмай қолдик.
Қуда бўлмишлар оят ҳадислар билан қиз боқиб катта қилиб узатиш қандай савоблигини айтиб, "мазар сарполар бизга керакмас, тўйдан кейин ҳам 40 кунлаб жўнатмайсиз, керакмас, қизимни сепи кам деб тўйни орқага сурманглар" деб бизни илмли, тақводор эканликларига ишонтиришди. "Мебель, парда, гилам қилмайсиз, ўзимиз тўлдирамиз" деган гапи ҳойнаҳой тил учида айтди деган ўйда Қизимга атаб сеп йиққанман, борини бераман дедим қизим ҳали гўдак, камчиликларини юзига солмай, ўргатволаман десез майли. қизимга рўзғорни ўргатишизга аралашмайман, чунки она тарбияси бошқа, қайнона тарбияси бошқа дедим.
Она-қиз қилиб тарбиялайди. қайнона-аёл қилиб тарбиялайди.
Маҳаллани боласи бўлсамам, мени айрим одамлар фалончини қизи деб ҳурмат қилса, кўпчилик фалончини келини деб ҳурмат қилади. чунки мени маҳаллада ўз ўрнимни топишимда қайнонами хизмати катта. биз 4 келин шунча йилдан бери сен-менга бормадик. бир биримизга ёрдамчи бўлдик. буни бизга қайнонам ўргатди дедим. Биз маҳаллада намунали оила эканлигимизни, табиийки суриштириб билишган. Балким,шунга қаттиқ ҳаридор бўлишгандир
Яхшилаб тўйга тайёргарлик кўра бошладик. Қиз узатиш шунчалар алам экан. кўз қорачиғидек авайлаб, киймай кийдириб, емай едириб катта қилиб, узатар чоғиз ичиздан

бир томириз узилгандек бўларкан, бунга сабр қилиш-айтишга осон экан. Юбораётган саватлар қудаларга ёқармикин?
Устидаги сарпо қимматбаҳосидан бўлмади, қизим дакки эшитмасмикин деб ҳадикда ўтирасиз.
Бизда бундай бўлмади, чунки биз, эрим бн тўйдан олдинги осмондаги гапларга чиппа чин ишонибмиз.
Ҳатоимиз шундан бошланган деб ўйлайман.
Келин-куёв ҳавас қилгудек яхши турмуш бошлади. Бу бизга таскин бўларди, узоқ бўсаям қизимни тенгини топдик. Муносиб одамлар учради деб, Аллоҳга ҳамд айтардик.
Қизим шу ёшгача телефон ишлатмади, биронта йигит орқасидан юришга имкон бермади. Дадаси оилада тарбияга қаттиқ эътибор бергани учун шаънига гард юқтирмай катта бўлди.
Маҳалладаям жуда ҳаридори кўп бўлди. Шу томонлари бн куёвга маъқул келиши-табиий... тўйдан сўнг эл қатори мазар жўнатдим.
Уйимиз катталарига бу албатта ёқмади. Қудалар бн келишганмиз, жўнатиш шартмас деб ҳар сафар айтишди, лекин қизимдан янги хабар эшитаманку, борганлар менга қизимни саломини обкелади, деб барибир уринардим.
1-2 саватни пишириб, устига сарпо қўйиб, яна камига таксига 50 минг йўлкира бн жўнатардим.
Менга булар қизизи кўрдим, салом айтди-деган хабар олдида кўзга кўринмасди.
Қизимни буюмларини кўриб бир йиғласам, хонаси бўш турганини кўриб бир йиғлардим.
Ётган жойим ҳам тикондек, кечаси уйғонсам- болам-деган нидо юрагимни ўртарди.
Оналик шунақа машаққат экан. Лекин барига улар яхши одамлар, куёв яхши, қизим бахтини топди деган таскин бор эди.
Биз томонда тўйдан сўнг, куёвни ота онаси келинни ота онасидан бир ҳафта, 10 кунда, баъзилар 40 кунда хабар олгани, яъни "қуда ҳорманг"га келишади.
Хозирда кўпчилик келин-куёвни ҳам олиб келишади. Биз ҳам қизимни обкелишар деб роса кутдик, лекин улардан дарак йўқ.
Бу ҳам ўзбекнинг чиройли одати ҳисобланади. Жондай фарзандни вояга етказиб одоб тарбия бериб, ҳунар ўргатиб тамоман бошқа оилага бериб юборган ота онага хурмат юзасидан бориладиган бу ташриф фақат Ўзбекка хос бўлса керак.
Биз қудалардан анча ёш, яъни боласи тенгги бўганимизгами, улар олдида хурматимиз борлигини сезмадик.
Буни қиз томон паст саналади деган ёзилмаган қоидаларга йўйдик.
Тўйдан кейин 15 кунларда қудамга телефон қилиб, ҳол аҳвол сўрагач, қизим бн гаплашишга рухсат сўрадим.
Қуда қизимни чақириб телефонни берди.
Лекин қизим салом беришга улгирди холос, телефон қўққисдан ўчди.
Ичимда бир ҳадик уйғонди. Кейин билсам куёвтўра телефонни олиб ўчириб қўйган экан.
Қизим уйга тўйдан кейин 2,5 ойда келди.
Телефонга рухсат йўқ.
Биз учун ҳаёт аччиқ томонларини кўрсата бошлади.
Қизим 9 ой яшаган бўлса, ота уйига атиги 4 марта келди.
Охирги сафар келиб кетгандан сўнг кўникдик шекилли, 15 кунгача хурсандлигимиз олам жаҳон бўлиб юрдик.
Лекин кунда тушимга қизим кирар, лекин ҳотиржам эдим.
Қайнонам (аслида қайнонамни қайнона дейиш ноўрин,у киши ҳудди онамдек):
- қизиз билан гаплашдизми,2 кундан бери тушимга киряпти-деди. Хавотир олманг, яхшидир-дедиму," тел қилиб хабар олай" деб ўйлаб қўйдим.
эртасига онам айтди:
-қизинг яхшими, тушимда безовта - деб. Энди ростмона ҳавотирга тушиб куёв болага телефон қилдик.
Телефонни олмади.
Бу ҳол 3 кун давом этди, "борайлик" десам қудани уйига бориш ҳалиги ёзилмаган қонунларимизда уят эмиш.
Сўнг эрим қудани катта ўғлига телефон қилди. У бўлса томдан тараша тушгандек
укам қизизи қўйворган, қизиз идда ўтирибди деди.
Табиатин оғир-босиқ бўлган қизим бизга ўша уйдаги гапларни фақат яхшисини айтиб, ёмонини айтмас экан.
Фотиҳа тўйга 50-60 та сават қилмаганимиз, ҳай-ҳайлатиб сарпо қилмаганимиз ҳақида овсинлари, қайнонасини гапларини эшитиб эшитмасликка олиб ичига ютиб юравериб, ҳам бизни укаларини соғиниб, ойда бир бизникига келишга, телефонда бўлсаям гаплашишга рухсат йўқ, Ундан олдинроқ март ойи бошларида қизимда бошқоронғилик аломатлари сезилди. яқин кунларда бизни ҳушхабар бн хурсанд қилади деб кута бошладим. қудалар бизга телефонда гаплашишни тақиқлаб қўйишган биз тел қилишимиз уларга ёқмасди. (Қаренг қандай кулгили қайси замон қайси маконда яшаймизу, қиз боққан шунчалик хор. Қизим тинч ўтирса бўлди деб,кўнишга мажбурсиз.)
Ҳуллас, хомиласи тушибди.
2 кун оғриб, беҳол ётибди.
Куёв "духтирга обчиқай" деса, қайнона:

- обчиқмесан, хечнарса бўлмайди - дебди.
куёв онасидан яширинча қизимга телефон бериб, мени хабардор қилишди.
шу билан мен икки ўт орасида қолдим ё қудадан сўролмиман, ё боролмиман.
Қайнонам билан маслаҳат қилиб, овсинларимни жўнатдик.
Улар қизим билан гаплашиб қайтишгач, менга телефон қилишга йўл очилди.
-қизим яхшими деб телефон қилиб менам, қизим ҳам балога қолдик мени уйимдаги гапни меҳмонлариз нимага сизга айтиб боради-деб роса таъзиримни берди, ахир боламни соғлигини сўрашга ҳаққим йўқми?
қиз узатиш дегани-бутунлай воз кечиш деганимаску?
мен тел қилганим сабаб духтирга чиқишдию, лекин қизим ўзи ҳам нима бўлганини билмай қолаверган ёзиб берган дорилариниям олмаган.
Хуллас, ҳомила тушмаган деб ҳисоблашган.
Қайнона қизимга ота-онез аралашмасин оиламиз ишларига деб дўқ қилган.
қизимни соғлигини сўраш оилавий ишга аралашишмаску!
Шундан сўнг орага совуқлик тушди.
Рўза кунлари қўққисдан куёв қизимни бизникига обкелди. ҳайрон бўлдим, хали бир ой бўлмадию деб,дадасига 1-2кун қолаверсин деб кетибди.
қизимдан сўрасам, уришиб қолдик деди, қолганини айтмади. эртасига дадаси обориб қўйди.
Муҳтарам қудаларимиз бизни синашган экан, изига қайтариб жўнатишимиз керак экану, биз куёвни гапи бн 1 кеча обқолиб, "гуноҳкор" бўбмиз шу сабабми, бошқами, қизимга сиз талоқ олдиз деб, ёшларни ажратишган.
Бизга эса ҳеч ким хабар бермаган. қизимгаям айтишга руҳсат беришмаган. қизим шу қадар тушкунликка тушганки, беш вақт намозни канда қилмайдиган, оқу қорани ажрата оладиган, савоб-гуноҳни тушинадигон қизим жонига қасд қилишга неччи марта уринган.
шу аҳволда бир ойдан ошиқ жазо ўтаган маҳбусдай азобланиб юрган.
бу орада "муҳтарам куёвтўрамиз" қизимни Загс идорасига обчиққан, онаси шунга рози бўлган, отаси бехабар бўлган қизим шунча зуғум остида бўлсаям, қаердан куч топган
билмадим, ажримга қўл қўймабди хозирда эса, улар заксни кесиб, янги келин олиш ҳаракатида.
Гулдек қизимни умри ҳазон бўлгани ҳам, туғилмаган гўдакни етим бўлиши ҳам уларни заррача ташвишга солгани йўқ.
Буни уйдагилар ҳаммаси сезган, овсинлари, қайноғалари қизим ўзини ўлдириб қўймасин деб пойлаб юришгану, бизга айтишни эп кўришмаган. 2 овсини қизим бн кеча кундуз бирга бўлишган тўғри, иддани эр уйида ўтириш керак экан, лекин бу ҳолатда қизни ота онаси хабардор бўлиши керакдир?
шунинг учун тушларимга кираётган экан.
туш ҳам хабар дейишади.
оналаримни ҳавотиридан сўнг, бу гапларни эшитиб, тўғриси довдираб қолдик қайноға бн куёв келинглар гаплашволелик, лекин отам билмасин дейишди уларникида ўша катта ўғилни маслаҳати бн ишлар ҳал бўларкан ота-она эса ижрочи дейдими, томошабинми нима дейишгаям хайронсан.
катта ўғил телефонда хар ҳил домлаларни маърузаларини эшитибми, ё интернет орқалими ҳуллас, "домла"бўпқоган экан.
аслида эса, биронта устоз кўрмаган бўлса керак.
қайнота бехабар тўйдан кейин талоқ тушиб, яна никоҳ ўқитишган экан. буниси 2 ми деб қайнонадан сўрасак, 3 чиси деди.
куёвдан қизимни айбини айтинг десам:
-сизларни соғинмасин, уйизга качон эсимга тушганда рухсат бераман, 6 ойми, 1 йилми, унгача рухсат сўрамасин. Телефонда бўсаям гаплашай демасин.рухсат бермасам кечаси йиғлаб уйқуми бузмасин деди.
мана нимадан тез-тез жанжал чиқаркан. куёвтўралар "шунчалар мўътабар бўпкетган экан".
Ахир ота-онани, жигарларни соғинмаслик инсонни қўлидан келмайдику?

Қайнотадан сўрадик нима гап, қизим нима айб қилди талоққа яраша-деб.
У киши бўлса рўзғор ишларида эпчил, намоз рўзани канда қилмайди. покизалиги жойида, лекин ўғлим бн чиқиша олмаяпти деди.
Ахир, уларни тартибга чақириш-катталарни ишику, тартибга чақиришда икковига тенг чора кўрилади. келинни ўзига пўписа қилиб, ўғилгаям насиҳат қилиш керак.
Биринчи марта қудани уйида шундай бехурматлик кўрдикки, ҳеч ким қуданикида бундай хурматсизлик кўрмаган.
биз уларни ёши улуғ одамлар, мулоҳазали, етти ўлчаб бир кесадиган деб ўйлаб катта ҳато қилибмиз.
ҳамма катта ёшлилар ҳам нуроний бўлавермас экан.
Уларда оддий одамгарчилик, меҳмонни иззат қилиш, қисқаси Ўзбекчиликни кўрмадик. Балки бошқоронғиликдир деб ҳечким ўйлаб кўрмабди.
Гулдек қизимни бундай гумроҳларга топшириб хаётимиздаги катта хатога йўл қўйибмиз.
Чаласавод, чаламуллалар

шариат шу деб қизимни ҳоҳлаган кўйига солишибди.
Нима эмиш:
-идда тугагунча уйимиздан бир қадам чиқмайди деган "фатво" беришган эмиш.
мен "обкетаман" - дедим,
қайнонам "хозир обкетсак уйи бузилади, обкетмаймиз" деди.
Улар мени боламга шундай туҳматлар қилишдики, мен она қалбим бн бу гаплар туҳмат эканлигини сезиб турдим."мазар еди" маросими керакмас деган куёвтўрани ўзи менга:
- Сиз менга нима қиб қўйибсиз ўзи?-деб таъна қилди.
Шундан кейин ҳаммаси аён бўла бошлади. Байрамларда совға салом юбормаганим, 5-7млн сарфлаб, фотиҳа тўйда 50-60 сават жўнатмаганим, ҳуллас уларни тил учида айтган гапларига лаққа тушганимизга экан бу кўргуликлар.
Қизимни обкетай десам, қизим ҳам мен иддани шу ерда ўткизаман, сиз булардан кечирим сўранг,мен бу ердан кетадиган бўлсам фақат ўлигим кетади-деди. Қизимга қараб туриб, уни мияси заҳарланиб улгирибди, деб ўйладим. У ҳақиқатни тушунмас, мени кўзёшларимга парво қилмас, мисоли фақат буйруқни бажарадиган, ўзини шахсиятини ҳам унутган "манқурт-зомби"га айланиб қолгандек эди. (қизим ота уйига қайтишни шунчалар орият санардики, ҳеч қачон аразлаб келмайман дерди)
Охири мен қуданикида ҳушимни йўқотиб, йиқилдим.
Тез ёрдам чақиришибди, мени бехуш ҳолда у ердан обкетишибди. Ўзимга келсам, қизим ўша ерда қолган эди. Назаримда болам у ердан соғ келадиганга ўхшамасди. Биздан кейин қизимни докторга обчиқишса 4 ҳафталик ҳомиладор дебди. мен ўзимга келгунимча уйдагилар ҳаммаси шокка тушишган. Наҳот қиз боққанни ҳоли шу бўлса деб ҳаммаси қон йиғлаган ва қайноғам қудага тел қилиб жўнатинг қизни, онаси аҳволи оғир,ўзига келмаяпти деган шунда 62ёш"нуроний"эркак қуда:
Мени эшигимдан чиққан келин ортига қайтмайди-деб, ўғлини уриб, талоғини берасан деб мажбуран яна талоқ қўйдириб чиқарибди. Шу ҳолатдаям катта ўғил (биз уни "шайх"хазратлари деб атаймиз) қизимни миясини айлантириб, иддани бузиб чикетяпсиз, буни гуноҳини ўз бўйнизга олинг деб, ўзича бўйнига қўйиб чиқарибди
У оилада ота-она биз оми одаммиз, ўғилларимиз илмли деб фахрланиб ҳам юрса керак. 3-4 та оят ҳадисни аллакимлардан, тайини йўқ муллалардан ўрганиб олиб, беш вақт намоз ўқисела яхши одам бўлиб қолмайди.
қудани катта ўғли бир вақтлар қандайдир диний оқимга аралашиб қолганини тўйдан кейин билдик. уни хотини эса қизимга мажбурий диний таълим бераётганини эшитиб, қизимга ундан дарс олма дедим.
мана шу мени оилавий ишларимизга аралашди деган айбим....
Шу-шу қизим ҳомиладорлигининг биринчи ойида ажрашди, хозир беш ойлик ҳомиладор.
эндигина 19 га кирган навниҳолим ҳаёти барбод бўлиб, хўрланган холда ота уйида. кимни айбдор қилишниям билмайди..
Қуда тутинишда сўраб суриштиришда ҳеч қачон андиша қилиш керакмас экан. ҳамма гапни очиқ ойдин гаплашиб олишга андиша қилиш аҳмоқлик экан. Мен бўлсам, ота-онамиз тенгги одамларга йўқ деб дилини оғритсак, ундан кейин қанақа қудаларга дуч келамиз деб андиша қибмиз. Куёв бн бир марта гаплашиб,яна чақиргани тортинибмиз. "Синалмаганни сиртидан ўтма"деган мақолни мағзини чақдик. Киз томон эгилади.,-қиз томон пастроқ саналади, доим қудага таъзимда туриш керак"-деган ёзилмаган қоидаларга амал қилмадик. Бизни бу кулфатимизни кўрган қўшним неварасига келган совчиларга "илмли"бўлгани учун рад жавобини берибди. Бир дугонам эса етим ўсган жиянини (акаси қизи 2-3 ёшида ўлган, ўртоғимни дадаси неварасини катта қилиб узатди) ҳаёти қизимникига ўхшагани учун гумонга тушди. чунки у шўрлик ҳам "илмли, тақводор" одамларга тушган. у қизгаям онасини, бобосини кўришга келиш катта муаммо эди. 1,5-2 ойда келар, телефон қилсанг-талоқсан деб шарт қўйган экан. қиз шўрлик дарди ичида, бировга миқ этолмас экан. ўртоғим дадасини огоҳлантирибди, хабар олайлик деб, Қурбон ҳайити, арафа кунда боришса, қиз куёв уйида йўқ экан. онасини олдига кетган деб алдашибди. Ўртоғимни дадаси собиқ келинни уйига келган, қиз у ердаям йўқ бўлган. биргалашиб қудани уйига қайтишса, у ҳовлидан бир болакай чиқиб,:
-келинаямни духтирга обкетишди, бошидан қон тўхтамаганди, ҳаммаси ўша ерда деган. маълум бўлишича, куёв тўра ожиза келинни аямай камар бн савалар экан. улар қизни вилоятни бош шифохонасидан топишди. бошига камарни темир томони тегиб, тикилган. Битта

қовурғаси синиб, ўпкасига санчилган ҳолда. шу бн у қизниям ажратволишди. куёвни судга беришди. буларни эшитиб шокка тушасиз албатта.
мана шу телефон орқали, интернет орқали мулла бўпқоган чаласаводлар туфайли мусулмонликка, мўминликка, шариатга ўчмас доғ тушаяпти. одамлар илмли, тақводорлардан шунчалар безиб кетяпти.
бу менимча жуда катта муаммо. бундай воқеаларни уламолар ўрганиб чиқиб, чора керак.бечора умри ҳазон бўлган ожизаларни уволидан қўрқишмаяпти.
Ўзбеклар оилани муқаддас билгувчи, бефарзанд ўтсада, жуфтини алмаштиришни ўйламаган, жуфтини кўнглига қараган миллатмиз.
Хозиргилар шариатда 4гача уйланишга рухсат бор деб, арзимаган баҳоналар бн ажрашиб, янгисига уйланиб кетишяпти. Катталар ўзи бош бўлиб:" онаси ўпмаган қиз обераман, қўясан"дегувчилар кўп топиляпти.
Бизни миллат-асли пайғамбарлар ҳулқи билан ҳулқланган миллат.каттани хурматини, кичикни иззатини жойига қўяди. ожизга суянчиқ бўлади. битта болага етти қўшни ота-оналик қилади. қўшнисини кулфатини аритишга ҳаракат қилади.
ҳатто илмли домлалари ҳам ўзидан улуғлар олдида насиҳат қилишга андиша қилади. меҳмон келса:-атои Худо-деб дастурхонга борини тўкади.
Ёшларимиз Ўзбекни асл қадриятларини унутиб юборишмасин деб қўрқаман.
Никоҳ ўқиётган имом домлалар, кўп кузатганман келинга насиҳат қилишади, қайнона-қайнотага ҳизмат қилиш, эрга итоат қилиш ҳақида. куёвларга бўлса фақат хотинни бошпана, кийим кечак бн таъминлаш, маҳр ҳақида айтиб ўтишади.айрим ҳадислар бн эрни ҳаққи буюклигини айтишади. эътибор берсак бу бн хурматли куёвтўралар ўзларини ўта мўътабар шахс деб ўйлаб қолишяпти.
хотинни қонуний, шаръий, инсоний хақларини эса, секингина четлаб ўтишяпти. гўёки уларни ҳақларини адо этишса, хотин бошимга чиқволади деб ўйлашса керак.
натижада табиатан ожиза бўлган келинларга жабр бўляпти. буларни сизга ёзяпману, кўзимда ёш, юрагимда тузалмас ярага туз сепяпман.
ҳали 40 га кирмай, гипертония(қон босими) касалини орттириб улгирдим, 2-3 марта дори ичиб, ҳасратимни тугатволаман.
Ҳурматли куёвтўраларга айтар гапим, оила қуришда, ўзимизни Ўзбекни одатларини чеккага суриб қўйманг, шариатни ҳаркимдан ўрганилмайди, айниқса интернет, телефондан.
Аёллар сизларга Оллоҳни омонати. Инсонни ҳис-туйғуларини ўйинчоқ қилманг. ҳеч қайси Ўзбек қизини ёмон йўлга бошламайди. ота онаникига бориб, ё телефонда гаплашиб "айниб"қоляпти деб гумонга борманг. уларни ўз ота онангиздек кўринг. улар сизга жонидан бир парчасини узиб олиб,ишониб топширган хурматизга хақдор инсонлар.
уларни хурмат қилиб кам бўлмайсиз аёлларни эркини чеклашга шариатдаям, қонундаям ҳаққиз йўқлигини унутманг...
Қайноналар, келин ҳам инсон, уни ҳаққида Оллоҳдан қўрқинг!
келинни ҳаққларида меҳрибон ва раҳмли Зот томонидан сўроққа тутиласиз.!
У Зотнинг азоби шиддатли!
Инсон хурмати-қадрини саватдаги егуликлару, совға салом билан ўлчашни бас қилинг!!!.
Хурматли қайноталар оилангиз ҳақида сиз жавобгарсиз!!Қудангиз сизга нуридийдасини ишониб топширган,келинни кўзини ёшлатманг!!!
Қуданикидан келадиган сарпою, саватларсиз ҳам кунингиз ўтган, буни буёғиям ўтади.

Кўзингизни очинг, ОДАМЛАР!!! битта аламли савол бор-ЭНДИ ҚИЗЛАРИМИЗНИ ҚАНДАЙ ОДАМЛАРГА УЗАТАМИЗ, намозхон-тақводор деганимиз шулар бўлса?
Қиз ота онани кўргани келса, 1 кг гўшт, 4-8та нон кўтариб келади. (ҳаммаям бунақа қимайдию, кўрганими айтаманда) кейин ўша гўштни биронта овқат қилиб лаганга босиб, ёнига нондан ташқари у-бу егулик қўшиб 2 баравар кўпайтириб ўзларига қайтариб жўнатасиз. бир сафар овқатни ўзини берворсам, қайноғаси (ўша каттаси) камро бўпқопди депти.
уни хотинчаси эса:-бизни оналаримиз 1кг гўштни 2кг қилиб қайтарарди-деб қизимга таъна қилишибди.
Қизим ўша "фасодхонада" 9 ой яшаган бўлса,ҳеч қачон гап ташиб келмади. буларни ҳаммасини уйимга келгандан кейин ҳам 2-3 ойда айтди.
Бир куни қизим:-етти пуштини суриштир деб бекорга айтмас экан. Қайнотамни яхшироқ суриштириш керак эдикан-деб қолди. Қайнонамни айтишича қайнотам болалари гўдаклигида 2-3ойлаб уйга келмай ноъмалум жойларда санғиб юрардикан, шунинг учун ўғиллари олдида бурди тўкилган экан деди. кап-катта аёл келинларига шунча йиллик эрини салбий томонларини айтиб беришини ўзи ақлсизлик.

Айни тарбия берадиган пайтда ота шу аҳвол юриб болалари отадан оладиган тарбияни телефонлани маърузалардан, интернетдан олиб-Нимага менга айтмайсан, ахир ўгаймасманку-десам, "-бу гаплар кўнглизи оғритиб, сизи ҳавотирга солади деб айтмадим-дейди. ўзим туғиб тарбия қилган болам мен ўйлагандан кўра матонатли, мулоҳазали бўлиб етишганини кўриб, Оллоҳга ҳамд айтдим.
Дадаси Тўй куни, никоҳдан сўнг, қизимга анча насиҳат қилганди. ҳатто мениям хонадан чиқарвориб, ёлғиз ўзига. қизим ўша насиҳатга тўлиқ амал қипти."ҳеч қачон ёмон гап кўтариб,аразлаб келмагин.
Уларни назаридан қолмагин. Мени, онангни, айниқса Роббингни розилигига уларни розилиги сабаб эришасан"-деган экан. Бу кўнгилсизликлардан 1 ой ўтиб-ўтмай қизимни соғлиги ёмонлашди. Бир ёқда токсикоз, еган-ичганини ташаб, ҳоли қуриб борарди. Уни даволашга ётқизмоқчи бўлиб, оборсак"- Ҳомила тушиш ҳавфи бор, қони кам, буйраги зўриқиб ишлаяпти"-деди. Паспорт, закс қоғоз бн қабул қилишларини айтишди. 50км йўл босиб бордик. Машинада борган бўлсак ҳам қизим толиқди. Қуданикига қизим холаси билан кирди. Хужжатларини қаерда туришини ўзи биларди. Уйда қайнота бор экан. Оила боши деган 62 ёшли инсон келинини уйга киритолмабди. қайнона қаёққадир кетган экан.
"хотин ака"си бн катта ўғли("шайх ҳазратлари") келгунича дарвозахонада тўхтатиб турибди. Қайнонажон келиб, синглимни қолдириб, қизимни ўзини обкириб, роса"тузлабди:
-сен итни касофатингга сахар касал бўпқолдим, хозир Заксга бориб, ажримга қўл қўясан. бўлмаса паспортингни биздан ололмайсан-деб таҳдид қипти. қаранг, шу ҳолатда ўша қайнонага ўхшаган шаллақи бўлсам, кириб жанжал кўтарган бўлардим. 60га кириб ҳам ақлини топмаган заифа бн тенг бўлиб нима топардим.

Загс идорадан гувоҳнома нусҳасини олдик. паспортни милиция орқали олдик. Шифонага ётқиздик. шундан сўнг, яна бошқа синов бошланди. яқинларимиз (дадамдан,яъни бобосидан ташқари) ҳаммаси хатто иккала онам ҳам нимани маслаҳат (хатто талаб ҳам)қилишганини биласизми? ҲОМИЛАНИ, ЗУРРИЁДИМИЗНИ ОЛДИРИБ ТАШЛАШНИ...

-Хозир биттагина таблетка, ёки укол бн буни йўли осон ўзи ҳам билмай қолади доктор бн гаплашинг қизимиз ҳаётини янгитдан бошлайди, бола туғилса ўша пасткашларни бир умр ёдга солиб туради-дейишди.

Мени жавобим эса:-У ким бўлишидан қатъий назар бизни зурриёдимиз Худойимни азиз неъмати. Буюк Раҳмон берган ҳаётни бандаси тўхтатишга ҳаққи йўқ. ҳомилани қизимга билдирмай йўқ қилсакда, Роббимга нима дейман?-дедим. Кимдандир бу гапларни эшитиб қолган қизим обкирган дориларимга қараб: ~"Ая, булар орасида" ҳалигидай"лари борми"-деб сўради. Бунга сабаб, ўша "илмлилар"эндигина 18га кирган навниҳолимга-Ота-онадан кечиш мумкин. Ёлғиз Аллоҳга суянинг, сиз энди ота онезга бегонасиз, эр рухсат бермаса, ҳатто отани жанозасига ҳам бормаслик керак"- деб болагинамни одамларга бўлган ишончини ўлдириб, миясига ўзбекка ҳос бўлмаган ғояларни сингдиришга уринишгани сабаб.

Қизимга қараб туриб:-болам, бутун дунё сенга қарши турган тақдирда-Онанг сен томон. Яқинларимиздан ҳафа бўлма, улар тилидан шайтон гапиряпти. Булар ҳаммаси синов. Бегуноҳ жонни ўлдиришга бандани ҳаққи йўқ. Мўмин одам бундай қилмайди -дедим.Ўзи адаштирмасин. Ҳаёт синовларига Роббим ўзи тўғри йўл кўрсатувчи.
Қиз беришда ҳеч қачон шошмаслик керак экан. Қуда бўлмишларни ўтмишини ҳам яхшилаб суриштиришга ёки очиқ-ойдин дангал гаплашиб олишга тортинмаслик керак экан. Қиз тушган оилани ички ишларига аралашиш нотўғри албатта,лекин унга мажбуран ёт ғояларни сингдириш ҳавфи ҳам бор экан. Муҳими, ёшларимиз шариатни, қандай яшашни ҳар кимдан ўрганишмасин.
-Устоз кўрмаган шогирд ҳар мақомга йўрғалабди"-дейдиган буюк Ўзбекни увол бўлган гул қизларини сони кўпаймасин...
Эндиликда қизимни биронта институтга ўқишга киргизишни ўйлаяпмиз. Аввал оддий телефон ишлатишига йўл қўймадик, энди эса ҳаттоки шофёрликка ўқитмоқчимиз. Машина минган аёлларни кўпчилик эркаклар суймайди. Лекин энди қизларни КИМГА ишониб топшириш мумкин? Қизимни тақдири бизга аччиқ сабоқ бўлди.

Тамом.