Fizika kolo nas — Od Moskvy do Peterburga
V minuloj glavě vy jeste uviděli kako koristno jest znati to, čto v fizikě i tehnikě nazyvaje se "specifičnoju težinoju" materiala (težina na jedinicu objema).
Jestli vam je znajemo, napriměr, že specifična težina železa je 8, velmi prostoju metodoju vy možete uznati težinu vsakoj železnoj stvari, kogda znajete samo jejny objem. Za tuto vam ne trěba ložiti prědmet na izměritelnu vagu, dostatočno je pomnožiti čislo kubičnyh centimetrov jejnogo objema na 8.
Često to je jedinstvena metoda uznati težinu těla, — napriměr, kogda trěba je izčisliti, koliko bude važiti stvaŕ, ktora tutčas ne je gotova, a jestvuje samo v črtežu.
Koliko važi železny telegrafovy kabel, ktory sjedinjaje Moskvu i Peterburg? Tolstost metala 4 mm, dolgost — 650 km.
Rěšiti tuto zadanje možno, samorazumno, samo izčislenjem, — věď my ne možemo sjeti kabelj s telegrafovyh stolpov!
Najprvo budemo najdti objem tutoj železnoj žily. Ako li objem = plošča razrěza kabelja 🔘 * jego dolgosť 〰, togda potrěbujemo najdti plošču togo kruga.
Diametr žily — četyri milimetra, a radius — dva milimetra, ili 0.2 centimetra. Plošča kruga = πR², i my uže imajemo i formuly i dane.
S = πR² = 3.14 * 0.2² = 0.126 sm²
Dolgost kabelja = 650 km = 650000 m = 65000000 sm.
Pomnožajemo plošču na dolgost, i vidimo, že 0,126 × 65 000 000 = 8 190 000 см3. Priblizno 8 milionov kubičnyh centimetrov.
Akoli kubičny centimetr železa važi 8 gram, težina kabelja Moskva — Leningrad ravna:
8 × 8 000 000 = 64 000 000 г = 64 т.
To je, priblizno, masa lokomotiva.
Jestli by na jednu času možno bylo položiti svitok kabelja, svezyvajučego Moskvu i Peterburg, na drugu čašu zaradi ravnosti trěba bylo by povezti se na lokomotivu.
Podobnoju metodoju vy byste mogli uznati, koliko ton električnoj žily by trěbovalo se za sjedinjenje Zemje i Luny — ne je važno, že v realnosti takyh kabeljev ne je možlivo protegnuti.
Akoli znajemo oddaljenost od Zemje do Luny, tolstost žily i specifičnu težinu matetiala, vsečto drugo možno izpolnjiti prosto na papiru. V naslědnoj glavě budemo iztvoriti ješče veče interesno čisljenje v tutom směru.