Fizika kolo nas: Gromadina Edisona

V nedolgy čas do svojej smrti znamenity amerikansky iznahodnik Tomas Edison zahtěl najdti najvyše razumnogo hlapca svojej krajiny, garantujuči jemu ščedru podporu za budučnu edukaciju. Iz vseh krajev republiky byli napravjeni mladi ljudi (jedin od vsakogo štata), izbrani svojimi školami. Ta polovina od sotnji hlapcev imala pisemny test: vsaky potrěboval odgovoriti na 60 pytanij, stvorjenyh samim iznahodnikom i jego ljudami.

Sudjami byli: sam Edison, "avtomobilny kralj" Ford, proslavjeny aviator Lindberg i několiko znajemyh amerikanskyh pedagogov. Jedno iz pytanij bylo takym:

Voobrazite, že vy jeste okazali se na tropičnom ostrovu v Tihom okeanu, bezo vsakyh instrumentov. Kako vy možete podvignuti něčto čto imaje težkost 3 tony, napriměr granitny blok v 30 metrov dolgosti i 5 metrov vysokosti?

Zadanje vidi se nemožlivym za rěšenje. Čto sdělaješ golymi rukami s trehtonovoju gromadoju takyh serioznyh razměrov? Jednakože, pomyslimo bolje gluboko i poprobujemo voobraziti toj kamenj Edisona naživo. My znajemo jego težkost, širokost, ale ob jego tolstosti ničto ne jest skazano. Začto Edison molčal o njej, može byti zagadka skryvala se tut?

Doznajemo se samostojno, kakoju trěbuje byti tolstost tutoj skaly. Najprvo budemo najdti jejny objem. Material je granit, i my možemo uznati koliko važi jedin kubičny metr granita. V tabelě gledajemo specifične važkosti različnyh materialov, i vidimo, že težina granita jest 3 grama na santimetr ili 3 tony na kubičny metr. Jedno ide iz drugogo, zatože v jednom kubičnom metru je milion kubičnyh santimetrov, a v jednoj toně — milion.

No jestli vsaky kubičny metr v tutom bloku važi tri tony, a cěly tutoj blok takože imaje samo tri tony, togda jest jasno, že jego objem — toliko jedin kubičny metr. Jednakože, gromada ktora imaje 1m³, ide na 30 metrov dolgosti i 5 metrov vysokosti. Očevidno, ona je super tonka.

Pomyslimo, kaku tolstost ona imaje. Akoli objem je dolgost*širokost*tolstost, togda my možemo najdti tolstost kamenja jestli budemo razděliti objem na dolgost i širokost. Tako i sdělajemo:
1 kubometr / 30 metrov, a potom dělimo tuto na 5 metrov. Čto bude? Samo 1/150 m, ili pribluzno 7 milimetrov. Vot kaka jest tolstost gromady Edisona: samo 7 mm!

Na ostrovu stoji, kako my vidimo, tonka granitna stěna, v někakom rodu divo prirody. Povrgnuti podobnu stěnku ne jest težko daže golymi rukami: naprěti na ju silneje ili phnuti na běgu — i ona ne ustoji.