Mumtoz adabiyotdan savol-javoblar!
Foydali!
Savol javob:
1.Navioy taxallusining ma’nosi nima?
J: Haq va haqiqat, adolat yo’lida navo qiluvchi.
2.Maxmur taxallusining ma’nosi nima?
J: Ilohiy ishqdan mast bo’lgan darvesh
3.Uvaysiy qaysi janrlarda qalam tebratgan?
J: g’azal, muxammas, musaddas, murabba’, chiston va doston
4.Uvaysiyning qaysi g’azallari hasbi hol tarzida yozilgan?
J: “Uvaysiyman”, “Dog’ o’ldi, dog’ o’ldi”, “Sog’indim”
5.Mumtoz adabiyotda she’riy topishmoq nima deb yuritiladi?
J: chiston
6.Turkiy adabiyotda ilk chistonlar kim tomonidan yaratilgan?
J: Alisher Navoiy
7.Ikki va undan ortiq ohangdosh so’zlarning ohongdosh bo’lishi nima deyiladi?
J: Qofiyadosh so’zlar
8.Qofiyadan keyin takrorlanadigan so’z yoki so’zlar birligi...
J: Radif
9.Zavqiyning qaysi she’rida yurt kelajagi borasidagi shoirning armon, orzu va istaklari aks etgan?
J: “Ajab ermas”
10.Zavqiyning qaysi hajviyalari zamona muommolari mavzusida yozilgan?
J:”Zamona kimniki” “Dar mazammati zamona” “Ajab zamona” “Kaj dor-u marez zamona”
11.O’z mehnati bilan halol rizq topish maqsadida zargarlik hunarini o’rgangan adabiyotshunos...
J: Maxtumquli
12.Maxtumqulining qaysi she’rida turkman xalqiga xos g’urur, oriyat, ittifoqlik tuyg’ulari haqida yozadi?
J: “Turkman binosi”
13. “Xoh inon, Xoh inonma” radifli g’azal nechchi baytdan iborat?
J:7
14. “Xoh inon, Xoh inonma” radifli g’azali qanday vazinda bitilgan?
J: maf’uvlu – mafoiylu – mafoiylu – faulun (yoki mafoiyl)
15. “Xoh inon, Xoh inonma” radifli g’azalining taqte’si qanday?
J: - - V / V - - V / V - - V / V - - (yoki V - ~)
16. Ushbu g’azalda qanday mavzu qalamga olingan?
J: Ish mavzusi
17.G’azalning to’rtinchi bayti qanday tasvirlangan?
J:Yorining suzuk ko’ziga, shakliga qaraganida hushidan ketib qolishi
18. “Xoh inon, Xoh inonma” radifli g’azalining beshinchi baytida qanday she’riy san’at qo’llangan?
J:Talmeh san’ati
19.”Qiladurg’on bu ko’nguldur, bu ko’ngul” radifli g’azali nechchi baytdan iborat?
J: 7
20. .”Qiladurg’on bu ko’nguldur, bu ko’ngul” radifli g’azalining vazni qanday?
J: ramali musammani mahfuz (yoki maqsur)
21. G’azalning taqte’si qanday?
J: - V - - / - V - - / - V - - / - V - (yoki – V ~ )
22.Aruz vaznida << - dom>> o’ta cho’ziq hijo g’azalda qaysi vaznga tushadi?
J: “foilon”
23.”Meni sevdi deb ayblama, buni istayotgan ham – ko’ngil” ushbu misra nechanchi baytga to’g’ri keladi?
J: 3 bayt
24. “Ayoqingg’a tushar har lahza gisu...” g’azal qanday vaznda?
J: hajazi musaddasi mahfuz, ya’ni <<mafoiylun – mafoiylun - faulun>>
25. “Ayoqingg’a tushar har lahza gisu...” g’azalining taqte’sini belgilang.
J: V - - - / V - - - / V - -
26. Ushbu g’azaldagi “gisu” so’zi nimani anglatadi?
J: Sochni
27.Uchinchi baytda shoir qizning yuz tasvirini nimadan ortiq deb ataydi?
J: “Oy bilan Kun(Qushosh)dan ham ortiq”, - deb ta’riflaydi.
28. “Ayoqingg’a tushar har lahza gisu...” g’azalining boshdan oxirigacha qanday san’at qo’llangan?
J:Irsoli masal
29.Muayyan tartibga solingan matn...
J: nazm
30.Nazmning birinchi talabi - ...
J:vazn
31.Barmoq vazninig birinchi xususiyati nimada?
J: Misralardagi bo’g’inlar soni teng kelishida
32. Barmoq vazninig ikkinchi xususiyati nimada?
J: Misralarning muayyan turoqlarga bo’linishida
33.Aruz vazni qaysi she’riyatning asosiy vazni hisoblanadi?
J: arab she’riyatining
34.”Boshni fido ayla ato qoshig’a
Jismni qil sadqa ano boshiga’a, - “ A. Navoiyning ushu baytida nechta cho’ziq hijo mavjud?
J: <<bosh->>, <<-do>>, <<ay->>, <<-to>>, <<qo->>, <<-g’a>>, <<jis->>, <<qil>>, <<sad->>, <<-no>>, <<bo->>, <<-g’a>> (12)
35.O’zbek she’riyati tarixida eng ko’p qo’llanilgan vaznlar qaysi?
J: ramal, hazaj, mutaqorib
36. “foilotun” da qanday taqte’ ifodalanadi?
J: << - V - - >>
37. “mafoiylun” da qanday taqte’ ifodalanadi?
J: << V - - ->>
38. “faulun” da qanday taqte’ ifodalanadi?
J:<< V - - >>
40.Ruknlar misralarda to’liq qisqarmagan tarzda kelsa, vazn nomi oxiriga qaysi so’z qo’shiladi?
J: <<solim>>
41.Rukn misra so’ngida qisqargan, ruknning oxirgi hijosi o’ta cho’ziq tarzda kelsa vazn nomi oxiriga qaysi so’z qo’shiladi?
J:<<maqsur>>
42.Har misrada 3 tadan, ya’ni baytda jami 6 ta rukn ishtirok etsa qaysi so’z qo’llaniladi?
J: <<musaddas>>
43. Har misrada 4 tadan, ya’ni baytda jami 8 ta rukn ishtirok etsa qaysi so’z qo’llaniladi?
J:<<musamman>>
44.Afoilu tafoilda (masalan, <<foilotin foilotun foilun (yoki foilon)>>) bo’lsa taqte’da qanday aks etadi?
J:<< - V - - / - V - - / - V – (yoki – V ~)>>
45.Tuyuq ....
J: lirik janr
46.Tuyuq qaysi adabiyotlarda uchramaydi?
J: arabiy va forsiy
47.Tuyuq nechchi misradan iborat bo’lishi kerak?
J: 4
48. “Ul pari ishqida bu devonani,
Eyki, istarsen, kelib gulxanda ko’r.
Bir qadah ul gulni xandon ayladi,
Ey ko’ngul, nazzora qil, gulxanda ko’r” ushbu tuyuq qanday qofiyalangan?
J: a-b-d-b
49.Komila taxallusi bilan o’zbekcha she’rlar bitgan shoira kim edi?
J: Nodirabegim
50.” Eshit” radifli g’azali qanday vaznda bitilgan?
J: ramali musammani mahfuz (yoki maqsur), ya’ni foilotun foilotun foilotun foilun (yoki foilon)
51. ” Eshit” radifli g’azalining taqte’si qanday?
J: << - V - - / - V - - / - V - - / - V – (yoki – V ~)>>
52.G’azalning beshinchi misrasi qanday vaznda bitilgan?
J: ramali musammani maqsur ( - V - - / - V - - / - V - - / - V ~)
53.”Oqibat” radifli g’azali necha baytdan iborat?
J:9
54. “Etib ket” radifli g’azali necha baytdan iborat?
J:9
55.Ushbu g’azalning vazni qanday?
J: an’anaviy hazaji musaddasi axrabi maqbuzi mahfuz, ya’ni maf’ulu mafoilun faulun.
56. “Etib ket” radifli g’azalining taqte’sini toping.
J: << - - V / V – V - / V - ->>
57.Ushbu g’azalda qaysi so’z radifga olingan?
J:<<etib ket>>
58.”Talmeh” nima?
J: tarxiy va afsonaviy voqea, masal, shaxs, mashhur asar va qahramonlar nomiga ishora qilish
59. “Sulaymon saltanatlik podshosen,
Masih anfoslik, Yusufliqosen.” qanday san’at qo’llangan?
J: talmeh
60.”Yoqub bikin ko’p yig’idin qolmadi sensiz
Nuri basarim, xoh inon, xoh inonma, - “qanday san’at qo’llangan?
J: talmeh
Kurs rahbari: Mavlon Burxonov Tuzuvchi: Mohiniso Sattorova BIZ BILAN YENGILMAYSIZ!!!