April 19, 2020

Гипертония касаллиги

Артериал гипертензия - бу Артериал босимни ўлчаганда систолик босимни >140 мм.сим.уст. дан юқори ёки тенг бўлиши ва/ёки диастолик артериал босимни >90 ми.сим.уст. дан юқори ёки тенг бўлиши билан кечувчи синдром. Гипертония касаллиги ва Эссенциал артериал гипертензия - бу сурункали кечувчи касаллик бўлиб, бунда иккиламчи АГ га олиб келувчи аниқ сабаб бўлмайди.
АГ диагноси қуйидагиларга асосланади:
- қайта-қайта такрорий АБ ни ўлчаш;
- уйда ёки амбулаторияда артериал босимни суткалик мониторинг қилиш;
Диагноз намуналари:
✓ Гипертония касаллиги(ГК) II босқич, артериал гипертензия(АГ) 3 даража, Хавф омили(хавф) 4 даража. Аорта ва уйқу артерияси атеросклерози
✓ ГК II , АГ 2, Хавф 3. Нефросклероз. Сурункали буйрак касаллиги 2 даража
✓ ГК 3, АГ 1, хавф 4
   Диагностика.
Дастлаб беморда АГни тасдиқлаш(1), иккиламчи(симптоматик) АГни инкор қилиш(2) ва юрак-қон томир хаафи, нишон органлар зарарланиши белгиларини аниқлаш(3), АБ ни ўлчаш, тиббий анамнез йиғиш, физикал ва лаборатор текширувлар ўтказиш, қўшимча диагностик тестлар ўтказиш.



Юрак-қон томир хавфи, ГК босқичини аниқлаш:

НТГ  - нарушение толерантности к глюкозе
ССЗ - сердечно- сосудистые заболевания

ГЛЖ - гипертрофия левого желудка
КИМ - комплекс интима-медиа
СРПВ - скорость распрстранения пульсовой волны.
ЛПИ - лодыжечно- плечевой индекс







  

Шундан сўнг симптоматик АГни инкор қилиш:
Реноваскуляр, ренопаренхиматоз, эндокрин( гипералдостеронизм, феохромоцитома, гиперкортицизм, қалқонсимон без патологияси).
ГК диагностика критериялари:
1) АГ диагнози қўйиш ва даражасини аниқлаш;
2) иккиламчи АГ ни эхтимолий сабабларини инкор қилиш учун скрининг ўтказиш;
3) АГ ривожланишига олиб келувчи факторларни аниқлаш( қорин айланаси, дори воситалар, наслийлик);
4) ёндош касалликларини аниқлаш;
5) АГ, ЮҚТ, цереброваскуляр ёки буйрак касалликлари билан боғлиқ орган зарарланиши мавжудлигини аниқлаш.
    АБ ни ўлчаш принциплари:
✓ 18 ёшдан катта барча ахоли АБ ўлчанади ва тиббий карта (ф -025) га регистрация қилинади.
✓ Агар АГ оптимал бўлса, навбатдаги ўлчашни максимал хар 5 йил муддатда амалга оширилади
✓ Агар АГ нормал бўлса, хар 3 йилда ўлчаб турилади
✓ Агар АГ юқори нормал(135-140 мм.сим.уст.) бўлса, кейинги ўлчаш 1 йилдан сўнг етказилади
✓ 50 йошдан юқори инсонлар давленияси тез-тез етказилади, бу ёш ўтган сайин АГни ошиб бориши билан боғлиқ
✓ Иккала қўлда хам АБ ўлчаш мақсадга мувофиқ(одатда беморнинг врачга 1- ташрифида). Систолик артериал босим миқдори иккала қўлда 15 мм.сим.уст. дан юқори бўлса, атеросклероз касаллиги хақида ўйланади.
✓ Беморнинг кейинги ташрифида АБ ни беморнинг АБи юқори чиққан қўлида ўлчаш керак
✓ Энди қандай қилиб АГ диагнозини  қўйишни ўрганамиз:
  -- Бемор ташрифида АБни бир неча  бор ўлчаб кўрилади: 1-2 мин. танаффус билан 2 марта ўлчаш, қачонки биринчи 2 та ўлчашдаги фарқ 10 мм.сим.уст.дан юқори бўлса, 3- марта АБ ўлчанади. Бунда айни бемор учун АБ сифатида охирги 2 та ўлчаш натижасининг ўртача арифметик қиймати олинади(масалан, 2- ўлчашда 140, 3-ўлчашда 150 бўлса, беморнинг АБ = 145 бўлади).
  -- шунингдек, АБни хақиқий миқдорини уйда бемор томонидан ўлчаш орқали аниқлаш мумкин: бунда "оқ халат" гипертензияси ва "маскированная гипертензия" синдромларига шубха бўлса ўтказишга кўрсатма бўлади
✓ АГ ли барча беморларда тинчликда пулсини бахолаш керак, бу юрак ритми ва аритмияларни аниқлаш учун керак.

Сўнгра беморларда тиббий анамнезни сўралади ва хавф омиллари бахоланади(чекиш, ичиш, уйқу холати, инсульт, инфаркт, бош оғриғи, юрак сохадаги оғриқ, полиурия, гематурия, оёқ-қўллар совуққотиши, ош тузи миқдорини кўп истеьмол қилиш, кўриш бузилиши)
  Қуйида иккиламчи(симптоматик) АГ белгиларини кўриб ўрганамиз:
  ✓ АГнинг 2-, 3-даражаларининг ёшларда учрашиш (<40) ёки тўсатдан АГ аниқланиши ёки қарияларда АГ кечишини бирдан ёмонлашиши;
✓ анамнезда буйрак/сийлик йўллари касаллиги борлиғи
яқин орада наркотик препаратлар, ГКС, назал вазоконстрикторлар, химиотерапевтиклар қабул қилинганлиги;
✓ қайталаниб кечувчи терлаш, бош оғриғи, тревога, юрак ўйнаши(феохромоцитома)
✓ Тўсатдан юзага келган ёки диуретиклар қабули билан боғлиқ гипокалиемия эпизодлари, мушак холсизлиги ва судурги хуружлари(гипералдостеронизм)
✓ қалқонсимон ва парақалқонсимон безлар патологияси
✓ айни дамда орал контрацептивлар Ичаётганини
✓ анамнезда тунги апноэ синдроми мавжудлиги.
  Физикал текширув ўтказилади(тана масса индекси ва талий айланаси ўлсанади)
   Нишон аъзолар зарарланиши белгилари бор-йўқлиги аниқланади:
- неврологик текширув ва кошнитив статусни бахолаш;
  - гипертоник ретинопатия учун фундоскопия(иложи бўлса);
  - юрак ва уйқу артериялари палпацияси ва аускултацияси
  Иккиламчи гипертензиялар бор-йўқлиги бахоланади:


  Юқоридагилар бўйича хулоса чиқарилади ва лаборатор текширувлар ўтказилади:


   ГК ли кўплаб беморлар амбулатор, яьни уй шароитида эффектив даволаниши мумкин.
Госпитализацияга кўрсатма:

    ФАРМАКОТЕРАПИЯ
Для медикаментозного лечения применяются пять основных классов препаратов: ингибиторы ангиотензин-превращающего фермента (иАПФ), блокаторы
рецепторов ангиотензина, блокаторы кальциевых каналов, тиазидные и тиазидо-подобные диуретики и β-адреноблокаторы. Для терапии АГ рекомендуются
пероральные пролонгированные препараты 12–24-часового действия. Рекомендуется применять алгоритмы терапии при определенных состояниях. Отдается
предпочтение фиксированным комбинациям. Эффективность терапии оцени-
вается через 2 нед терапии.
Этот алгоритм подходит для большинства пациентов с поражением органов,
обусловленным АГ, цереброваскулярной болезнью, диабетом или заболеваниями
периферических артерий. β-Адреноблокаторы могут быть целесообразны на любом
этапе лечения при наличии специфических показаний к их назначению, например
при СН, стенокардии, перенесенном инфаркте миокарда, фиб рилляции предсердий, или у молодых женщин, планирующих беременность, либо беременных.


  Фойдаланилган адабиёт:

12-24 бетлар.


Каналимиз 👉 @alikulov_sx 👈