February 1, 2023

Ikki kitob haqida

Β© Foto: Komiljon Aslonov

Bu ikki kitobni parallel ravishda birga o'qidim. Kitoblar mualliflari ota-o'g'il Ustozlar hisoblanadi. π‘΄π’–π’ƒπ’‚π’”π’‰π’”π’‰π’Šπ’“ π‘¨π’‰π’Žπ’‚π’… domlaning dadalari π‘¨π’‰π’Žπ’‚π’… π‘΄π’–π’‰π’‚π’Žπ’Žπ’‚π’… 𝑻𝒖𝒓𝒔𝒖𝒏 domlaning qalamiga mansub Β«π‘¨π’”π’‰π’‚π’“π’‚π’Š π’Žπ’–π’ƒπ’‚π’”π’‰π’”π’‰π’‚π’“π’‚Β» kitobini bir nafasda o'qib chiqqanligim haqida avvalroq yozgandim. Sodda, oddiy, tushunarli uslubda yozilganliklari uchun boshqa kitoblarini ham izladim. Xuddi shu uslub, Mubashshir Ahmad domlada ham bor. Yana bir jihati har ikki Ustoz ham ibrat bo'ladigan, qalbga yetib boradigan voqealarni kitobga kiritishga urg'u qaratadilar. Xo'sh bu ikki kitob nima haqida?

"πŽπ‹πˆπŒ, πŽπƒπ€πŒ 𝐕𝐀 πŽπ‹π€πŒ" πŠπˆπ“πŽππˆ

Bu kitobni "Hikmatlar guldastasi" deb atalishi bejis emas. Kitobda sharq va g'arb ulamolari, buyuk tarixiy shaxslar, faylasuflar va zamonamiz olimlarining hikmatlari, aforizmlari va iqtiboslari jamlangan. Kitob xotimasida olam va odam haqidagi xayollarimizdagi qarashlarimiz keltirilgan

π‘πˆπ•πŽπ˜π€π“π‹π€π‘ πŠπˆπ“πŽππˆ

O'z nomi bilan ibratli kichik rivoyatlar jamlangan kitobcha. Qulayligi, cho'ntagingizga ham olib yurishingiz mumkin. Kitobda turli zamonlarda sodir bo'lgan ibratli voqealar, rivoyatlar, shuningdek, to'qima ammo xulosasi insonga zarur bo'lgan hayvonlar bilan bog'liq hikoyalar ham kiritilgan. Shuningdek, ulug' avliyolar, buyuk shaxlar, olimlar hayotidan ham ibratli voqealar kiritilgan. Fikrimning tastig'i sifatida kitobdan olingan bir hikoyani e'tiboringizga havola etaman:

ππˆπ‘ π“πˆπ’π‡π‹π€πŒ πŽπ‹πŒπ€

Sobit ismli yigit bir bogβ€˜dan oqib chiqqan ariqda tahorat olardi. Shu payt koβ€˜zi suvda qalqib kelayotgan kirmizi olmaga tushdi. U olmani tutib, bir tishladi. Tishladiyu mazasini bilgan zahoti hushyor tortdi: Β«Nima qilib qoβ€˜ydim? Axir bu olmaning egasi boβ€˜lsa kerak?! Oβ€˜zimniki boβ€˜lmagan narsadan totindim, endi egasini albatta rozi qilishim kerak!Β»
Yigit shu xayol bilan suv oqib kelayotgan tomonga yurdi. Birozdan soβ€˜ng hosili koβ€˜pligidan shoxlari suvga egilib turgan olma daraxtlarini koβ€˜rdi. Qoβ€˜lidagi tishlangan olmaga qarasa, oβ€˜sha daraxt mevasiga oβ€˜xshaydi.
Β«Men soβ€˜roqsiz totishgan olma shu bogβ€˜dan ekanΒ», deb oβ€˜yladi va bogβ€˜ egasini chaqirdi. Chiqib kelgan bogβ€˜ sohibiga boβ€˜lgan voqeani tushuntirdi. Soβ€˜ng:
- Roziligingizni olmoqchi edim, olmaning haqini beraman, gβ€˜aflatda qolib qilgan xatoyimni kechirishingizni soβ€˜rayman, olmani menga halol etsangiz, β€” dedi.
- Uch yil menga ishlab berasan, shundan keyin oβ€˜ylab koβ€˜raman, olmani halol etishning birdan-bir chorasi shudir, dedi bogβ€˜ egasi.
Sobit rozilik bildirdi. Bir lahzalik gβ€˜aflat, soβ€˜roqsiz bir tishlangan olmaning toβ€˜lovi oβ€˜sha bogβ€˜dagi uch yillik xizmat boβ€˜ldi. Ammo boshqa iloji ham yoβ€˜q edi. Nima qilib boβ€˜lsa-da, olmani halollab olishi kerak! Uch yil toβ€˜lgan kuni Sobit badavlat bogβ€˜ egasi oldiga bordi. Muhlat toβ€˜lganini aytib:
- Haqqingizni halollang, endi men ketay,β€” dedi.
– Uch yil oβ€˜tgach oβ€˜ylab koβ€˜raman, degan edim. Oβ€˜ylab koβ€˜rdim. Biroq yana kichik bir shartim bor, shuni ham bajarsang, keyin haqqimni halol etaman: mening bir qizim bor, koβ€˜zlari koβ€˜rmaydi, quloqlari eshitmaydi, qoβ€˜llari ishlamaydi, oyogβ€˜i yoβ€˜q – yurmaydi. Agar shunga uylansang, olmaga rozi boβ€˜laman, aks holda rozi emasman, β€” dedi bogβ€˜ sohibi.
Yigit uning shartiga koβ€˜ndi. Nikoh oβ€˜qildi, toβ€˜y ziyofati oβ€˜tdi. Kuyov goβ€˜shangaga kirsa, soppa-sogβ€˜, husni binoyiday kelin oβ€˜tiribdi. Β«Bu yerda bir yanglishlik yoki hiyla borga oβ€˜xshaydiΒ», deya oβ€˜ylagan yigit qaynotaga uchradi:
- Otajon, menga koβ€˜r, tilsiz, majruh qizim bor, degan edingiz, holbuki sogβ€˜-salomat bu dunyo goβ€˜zalini koβ€˜rdim,β€”dedi.
Qaynota kulimsirab:
- Shunday, oβ€˜gβ€˜lim, qizim haromga qaramaydi, shunga koβ€˜zlari koβ€˜r, haromni soβ€˜zlamaydi, shunga tili yoβ€˜q, qoβ€˜lini haromga choβ€˜zmaydi, shunga qoβ€˜li ishlamaydi, harom joylarga bormaydi, shunga oyogβ€˜i ham yoβ€˜q. Bularning barini majoziy ma’noda aytdim. Chunki qizimga sen kabi Allohdan qoβ€˜rqadigan, haromdan hazar qiladigan bir solih yigit axtarib yurgan edim. Sening soβ€˜roqsiz tishlangan bir luqma olma suvi uchun halollik soβ€˜raganingda orzuimdagi yigitni topganimga ishondim va seni uch yil imtihon qildim. Sinovlardan oβ€˜tganingdan keyin hech bir taraddudsiz qizimni senga uzatishga rozi boβ€˜ldim, β€” dedi.
𝑩𝒖 π’π’Šπ’Œπ’π’‰π’…π’‚π’ π’Žπ’‚π’›π’‰π’‚π’ƒπ’ƒπ’π’”π’‰π’Šπ’Žπ’Šπ’› 𝑨𝒃𝒖 π‘―π’‚π’π’Šπ’‡π’‚ π‘΅π’Κ»π’Žπ’π’ π’Šπ’ƒπ’ π‘Ίπ’π’ƒπ’Šπ’• (π‘°π’Žπ’π’Žπ’Š π‘¨β€™π’›π’‚π’Ž) π’…π’–π’π’šπ’π’ˆπ’‚ π’Œπ’†π’π’…π’Š, 𝒃𝒖 𝒛𝒐𝒕 π’”π’‰π’–π’π’…π’‚π’š π’•π’‚π’’π’—π’π’π’Š 𝒐𝒕𝒂-𝒐𝒏𝒂𝒅𝒂𝒏 π’•π’–π’ˆβ€˜π’Šπ’π’…π’Š. π‘°π’Žπ’π’Ž π‘¨β€™π’›π’‚π’Ž π’ƒπ’π’π’‚π’π’Šπ’ˆπ’Šπ’…π’‚ π‘Έπ’–π’“β€™π’π’π’Š π’Œπ’‚π’“π’Šπ’Žπ’π’Š 𝒖𝒄𝒉 π’Œπ’–π’π’…π’‚ π’™π’‚π’•π’Ž π’’π’Šπ’π’…π’Š. π’€π’–π’ˆπ’–π’“π’Šπ’ƒ π’ƒπ’π’“π’Šπ’ƒ π’π’π’‚π’”π’Šπ’ˆπ’‚: «𝑢𝒏𝒂𝒋𝒐𝒏, π‘Έπ’–π’“β€™π’π’π’Š π’Œπ’‚π’“π’Šπ’Žπ’π’Š 𝒖𝒄𝒉 π’Œπ’–π’π’…π’‚π’šπ’π’’ π’™π’‚π’•π’Ž π’’π’Šπ’π’…π’Šπ’ŽΒ», 𝒅𝒆𝒃 π’’π’–π’—π’π’π’…π’Š. Β«π‘Άβ€˜π’ˆβ€˜π’π’Šπ’Ž, π’‚π’ˆπ’‚π’“ π’π’•π’‚π’π’ˆ π’β€˜π’”π’‰π’‚π’π’…π’‚ π’π’π’Žπ’‚π’π’Š π’ƒπ’Šπ’“ π’•π’Šπ’”π’‰π’π’‚π’Žπ’‚π’ˆπ’‚π’π’Šπ’…π’‚ π‘Έπ’–π’“β€™π’π’π’π’Š π’ƒπ’Šπ’“ π’Œπ’–π’π’…π’‚ π’™π’‚π’•π’Ž π’’π’Šπ’π’ˆπ’‚π’ π’ƒπ’β€˜π’π’‚π’“π’…π’Šπ’π’ˆ!Β» π’…π’†π’…π’Š π’π’π’‚π’”π’Š.
_______
Ushbu kitoblarni o'qimaganlarga albatta olib o'qishni tavsiya etaman!

Β© Komiljon Aslonov | @mutolaa_sehri