പ്രപഞ്ചത്തിലെ ഏറ്റവും വേഗത്തിൽ കറങ്ങുന്ന നക്ഷത്രം 💫
PSR J1748-2446ad എന്നത് പ്രപഞ്ചത്തിൽ ഇതുവരെ കണ്ടെത്തിയതിൽ വച്ച് ഏറ്റവും വേഗത്തിൽ കറങ്ങുന്ന പൾസർ ആണ്. ഇതൊരു ന്യൂട്രോൺ നക്ഷത്രമാണ്. സെക്കൻഡിൽ 716 തവണ എന്ന അവിശ്വസനീയമായ വേഗതയിലാണ് ഇത് സ്വയം ഭ്രമണം ചെയ്യുന്നത്.
നമ്മുടെ പ്രപഞ്ചം അത്ഭുതങ്ങൾ നിറഞ്ഞതാണ്. അത്തരം ഒരു അത്ഭുതമാണ് PSR J1748-2446ad എന്നറിയപ്പെടുന്ന പൾസർ. ഇതൊരു സാധാരണ നക്ഷത്രമല്ല, മറിച്ച് ഒരു ഭീമൻ നക്ഷത്രം സൂപ്പർനോവയായി പൊട്ടിത്തെറിച്ച ശേഷം അവശേഷിക്കുന്ന അതിസാന്ദ്രതയേറിയ കാമ്പാണ്. ഇതിനെ ന്യൂട്രോൺ നക്ഷത്രം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. 2004-ലാണ് ഈ പൾസറിനെ ശാസ്ത്രജ്ഞർ കണ്ടെത്തുന്നത്.
ഈ പൾസറിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകത അതിൻ്റെ ഭ്രമണ വേഗതയാണ്. സെക്കൻഡിൽ 716 തവണയാണ് ഇത് കറങ്ങുന്നത്. അതായത്, നിങ്ങൾ ഒന്നു കണ്ണടച്ചു തുറക്കുന്ന സമയത്തിനുള്ളിൽ ഈ നക്ഷത്രം 716 തവണ സ്വയം കറങ്ങിയിരിക്കും! ഇതിൻ്റെ ഭ്രമണ വേഗത മിനിറ്റിൽ ഏകദേശം 43,000 തവണയാണ് (716 Hz×60≈43,000 RPM).
ഈ വേഗത കാരണം, അതിൻ്റെ ഉപരിതലത്തിലെ ഒരു ബിന്ദു പ്രകാശവേഗത്തിൻ്റെ ഏകദേശം 24% വേഗതയിലാണ് സഞ്ചരിക്കുന്നത്. ഇതിലും വേഗത്തിൽ കറങ്ങിയാൽ, കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്നുള്ള അപകേന്ദ്രബലം (centrifugal force) കാരണം നക്ഷത്രം സ്വയം ചിതറിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അതിനാൽ, ഒരു ന്യൂട്രോൺ നക്ഷത്രത്തിന് എത്ര വേഗത്തിൽ കറങ്ങാൻ കഴിയും എന്നതിൻ്റെ ഭൗതികമായ പരിധിയിലാണ് PSR J1748-2446ad നിലകൊള്ളുന്നത്.
ഭൂമിയിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 18,000 പ്രകാശവർഷം അകലെ, ധനു രാശിയുടെ (Sagittarius) ദിശയിലുള്ള ടെർസാൻ 5 (Terzan 5) എന്ന ഗോളാകൃതിയിലുള്ള നക്ഷത്രവ്യൂഹത്തിലാണ് (globular cluster) ഈ പൾസർ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ലക്ഷക്കണക്കിന് പുരാതന നക്ഷത്രങ്ങൾ ഒരുമിച്ച് ഗുരുത്വാകർഷണത്താൽ ബന്ധിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ഇടമാണ് ഗോളാകൃതിയിലുള്ള നക്ഷത്രവ്യൂഹം. ഇവിടത്തെ നക്ഷത്രങ്ങളുടെ ഉയർന്ന സാന്ദ്രത, ഇത്തരം വേഗതയേറിയ പൾസറുകൾ രൂപപ്പെടാൻ സഹായിക്കുന്നു.
PSR J1748-2446ad ഒരു ഒറ്റപ്പെട്ട നക്ഷത്രമല്ല. ഇതൊരു ദ്വന്ദ്വനക്ഷത്ര വ്യവസ്ഥയുടെ (binary star system) ഭാഗമാണ്. അതിനർത്ഥം, ഇതിന് ഒരു സഹനക്ഷത്രം കൂടിയുണ്ട് എന്നാണ്.
ഒരു ന്യൂട്രോൺ നക്ഷത്രം രൂപീകരിക്കപ്പെടുമ്പോൾ അതിന് ഇത്രയധികം വേഗതയുണ്ടാകില്ല. എന്നാൽ, ഒരു സഹനക്ഷത്രത്തിൽ നിന്ന് ദ്രവ്യം (matter) സ്വന്തം ഉപരിതലത്തിലേക്ക് വലിച്ചെടുക്കുമ്പോൾ, ആ ദ്രവ്യത്തിൻ്റെ കോണീയ സംവേഗം (angular momentum) കൂടി ന്യൂട്രോൺ നക്ഷത്രത്തിന് ലഭിക്കുന്നു. ഈ പ്രക്രിയയിലൂടെയാണ് അതിൻ്റെ ഭ്രമണ വേഗത ക്രമേണ വർദ്ധിക്കുന്നത്. ഈ രീതിയിൽ വേഗത കൂടുന്ന പൾസറുകളെ "റീസൈക്കിൾഡ് പൾസറുകൾ" (recycled pulsars) എന്ന് വിളിക്കുന്നു.
നമ്മുടെ സൂര്യൻ്റെ രണ്ടിരട്ടിയിൽ താഴെ പിണ്ഡമുള്ള ഈ ന്യൂട്രോൺ നക്ഷത്രത്തിന് വെറും 20-30 കിലോമീറ്റർ വ്യാസം മാത്രമേയുള്ളൂ. ഒരു നഗരത്തിൻ്റെ വലിപ്പത്തിൽ ഇത്രയധികം പിണ്ഡം കേന്ദ്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത് അതിനെ അവിശ്വസനീയമാംവിധം സാന്ദ്രമാക്കുന്നു.
PSR J1748-2446ad പോലുള്ള പൾസറുകൾ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് ഒരു മുതൽക്കൂട്ട് ആണ്.
ഒരു ന്യൂട്രോൺ നക്ഷത്രത്തിൻ്റെ ഉള്ളിലെ ദ്രവ്യം എങ്ങനെ പെരുമാറുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങൾ പരീക്ഷിക്കാൻ ഈ പൾസറുകൾ സഹായിക്കുന്നു.
ഒരു വസ്തുവിന് എത്ര വേഗത്തിൽ കറങ്ങാൻ കഴിയും എന്നതിൻ്റെ ഭൗതികമായ അതിരുകൾ നിർണ്ണയിക്കാൻ ഇത് സഹായിക്കുന്നു.
ഐൻസ്റ്റൈൻ്റെ സാമാന്യ ആപേക്ഷികതാ സിദ്ധാന്തം പരീക്ഷിക്കാനുള്ള ഒരു സ്വാഭാവിക പരീക്ഷണശാലയായി ഇത്തരം പൾസറുകൾ വർത്തിക്കുന്നു.
ചുരുക്കത്തിൽ, പ്രപഞ്ചത്തിലെ ഏറ്റവും തീവ്രമായ അവസ്ഥകളെക്കുറിച്ച് പഠിക്കാനുള്ള ഒരു താക്കോലാണ് PSR J1748-2446ad എന്ന ഈ അതിവേഗ ഭ്രമണ ചക്രം.