എന്താണ് S-500 പ്രതിരോധ സംവിധാനം?
S-500: ആകാശ പ്രതിരോധത്തിലെ റഷ്യൻ കുതിപ്പ്
ആധുനിക യുദ്ധതന്ത്രങ്ങളിൽ വ്യോമ പ്രതിരോധത്തിനുള്ള പ്രാധാന്യം അനുദിനം വർദ്ധിച്ചുവരികയാണ്. ശത്രുക്കളുടെ മിസൈലുകളും വിമാനങ്ങളും ഡ്രോണുകളും തകർത്ത് സ്വന്തം അതിർത്തികൾ സംരക്ഷിക്കുക എന്നത് ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ നിലനിൽപ്പിന് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. ഈ രംഗത്ത് റഷ്യയുടെ ഏറ്റവും പുതിയതും ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും അത്യാധുനികവുമായ പ്രതിരോധ സംവിധാനങ്ങളിലൊന്നാണ് S-500 "പ്രൊമേതി" (Prometey) അല്ലെങ്കിൽ "ട്രയംഫ്-എയർ" എന്ന് പേരുള്ള മിസൈൽ സംവിധാനം.
S-500 എന്നത് ദീർഘദൂര, ഉയർന്ന ഉയരത്തിലുള്ള വ്യോമ പ്രതിരോധ സംവിധാനമാണ്. ഇതിന് ഒരേ സമയം ഒന്നിലധികം ലക്ഷ്യങ്ങളെ പിന്തുടരാനും നശിപ്പിക്കാനും കഴിയും. മുൻഗാമിയായ S-400 നെക്കാൾ ഒരുപാട് അധികം കഴിവുകൾ S-500-നുണ്ട്. പ്രധാന സവിശേഷതകൾ താഴെ പറയുന്നവയാണ്:
അതിവേഗ ലക്ഷ്യങ്ങളെ തകർക്കാനുള്ള കഴിവ്: ഹൈപ്പർസോണിക് മിസൈലുകൾ, ബാലിസ്റ്റിക് മിസൈലുകൾ, ക്രൂയിസ് മിസൈലുകൾ എന്നിവയെ തടയാൻ S-500-ന് സാധിക്കും. ശബ്ദത്തിന്റെ പല മടങ്ങ് വേഗതയിൽ സഞ്ചരിക്കുന്ന ഈ മിസൈലുകളെ തകർക്കാൻ പ്രത്യേക സാങ്കേതികവിദ്യ ആവശ്യമാണ്, അത് S-500-ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
ബഹിരാകാശ ഭീഷണികളെ നേരിടാൻ: താഴ്ന്ന ഭ്രമണപഥത്തിലുള്ള ഉപഗ്രഹങ്ങളെയും ബഹിരാകാശത്തുനിന്നുള്ള ഭീഷണികളെയും നേരിടാൻ ഇതിന് കഴിയും എന്നതാണ് S-500 ന്റെ ഏറ്റവും വലിയ സവിശേഷതകളിലൊന്ന്. ഇത് ഒരു ആന്റി-സാറ്റലൈറ്റ് (ASAT) ശേഷി കൂടിയാണ് S-500-ന് നൽകുന്നത്.
ദീർഘദൂര പരിധി: ഏകദേശം 600 കിലോമീറ്റർ ദൂരപരിധിക്കപ്പുറമുള്ള ലക്ഷ്യങ്ങളെയും 200 കിലോമീറ്റർ ഉയരത്തിലുള്ള ലക്ഷ്യങ്ങളെയും തകർക്കാൻ S-500-ന് കഴിയുമെന്നാണ് റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഇത് ഒരു വലിയ പ്രദേശം ശത്രു ഭീഷണികളിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കാൻ പര്യാപ്തമാണ്.
ഒരേ സമയം നിരവധി ലക്ഷ്യങ്ങളെ തകർക്കുക: ഒരു കമാൻഡ് ആൻഡ് കൺട്രോൾ സിസ്റ്റത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ ഒരേ സമയം 10 ബാലിസ്റ്റിക് മിസൈലുകൾ വരെ തകർക്കാൻ S-500-ന് സാധിക്കും.
S-500 സംവിധാനം വിവിധ വാഹനങ്ങളിൽ ഘടിപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്ന തരത്തിലാണ് രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ഇത് അതിവേഗം വിന്യസിക്കാനും ആവശ്യത്തിനനുസരിച്ച് മാറ്റങ്ങൾ വരുത്താനും സഹായിക്കുന്നു.
റഷ്യയുടെ പ്രതിരോധത്തിലെ സ്ഥാനം:
S-500 സംവിധാനം റഷ്യൻ വ്യോമ-ബഹിരാകാശ സേനയുടെ നട്ടെല്ലായി മാറുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. നിലവിലുള്ള S-400, S-300 തുടങ്ങിയ പ്രതിരോധ സംവിധാനങ്ങളുമായി ചേർന്ന് പ്രവർത്തിക്കാൻ S-500-ന് കഴിയും. ഇത് റഷ്യയുടെ വ്യോമ പ്രതിരോധം കൂടുതൽ ശക്തമാക്കാനും ഭാവിയിലെ ഭീഷണികളെ നേരിടാനും അവരെ സജ്ജരാക്കും.
S-500 ന്റെ വരവ് ആഗോള പ്രതിരോധ രംഗത്ത് വലിയ ചലനങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ സാങ്കേതികവിദ്യ കൈവശമുള്ള ചുരുക്കം ചില രാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് റഷ്യ. ഈ സംവിധാനം സ്വന്തമാക്കാൻ പല രാജ്യങ്ങൾക്കും താൽപ്പര്യമുണ്ടെങ്കിലും റഷ്യ നിലവിൽ അവരുടെ സ്വന്തം ആവശ്യങ്ങൾക്കാണ് മുൻഗണന നൽകുന്നത്. ഭാവിയിൽ ഇത് മറ്റ് രാജ്യങ്ങൾക്ക് വിൽക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ടോ എന്നത് കാത്തിരുന്ന് കാണേണ്ട കാര്യമാണ്.
ചുരുക്കത്തിൽ, S-500 "പ്രൊമേതി" ഒരു അത്യാധുനിക വ്യോമ പ്രതിരോധ സംവിധാനം എന്നതിലുപരി, റഷ്യയുടെ സൈനിക സാങ്കേതികവിദ്യയുടെയും പ്രതിരോധ ശേഷിയുടെയും ഒരു ഉദാഹരണം കൂടിയാണ്. ആകാശത്തും ബഹിരാകാശത്തുമുള്ള ഭീഷണികളെ നേരിടാൻ ഇതിനുള്ള കഴിവ്, ആധുനിക യുദ്ധരംഗത്ത് റഷ്യയ്ക്ക് ഒരു വലിയ മേൽക്കൈ നൽകുന്നു.