സുഗന്ധ രാജാവ്
ഭാരതീയ സംസ്കാരവുമായും വിശ്വാസങ്ങളുമായും ഏറെ അടുത്ത് നിൽക്കുന്ന, 'സുഗന്ധങ്ങളുടെ രാജാവ്' എന്നറിയപ്പെടുന്ന മരമാണ് ചന്ദനം. ലോകവിപണിയിൽ ഏറ്റവും വിലപിടിപ്പുള്ള തടികളിലൊന്നാണിത്.
ശാസ്ത്രീയ നാമം: സാന്റലം ആൽബം (Santalum album)
കുടുംബം: സാന്റലേസീ (Santalaceae)
ഇംഗ്ലീഷ് പേര്: Indian Sandalwood
ചെറിയ ഇലകളാണ്. ഇവ തണ്ടിൽ പരസ്പരം വിപരീത ദിശകളിലായാണ് (Opposite arrangement) ക്രമീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇലകൾക്ക് അണ്ഡാകൃതിയും അറ്റം കൂർത്തതുമാണ്.തവിട്ടുനിറം കലർന്ന ചുവപ്പ് (Brownish-red or Maroon) നിറത്തിലുള്ള ചെറിയ പൂക്കുലകളാണ് ചന്ദനമരത്തിനുള്ളത്.
പുറംതൊലിക്ക് കടും ചാരനിറമോ കറുപ്പുനിറമോ ആയിരിക്കും. ഉള്ളിലെ കാതലിന് (Heartwood) മഞ്ഞനിറവും അതിശക്തമായ സുഗന്ധവുമുണ്ട്.
ചന്ദനമരത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകത അത് ഒരു 'അർദ്ധ പരാദ സസ്യം' (Semi-root parasite) ആണ് എന്നതാണ്.
ഇവയ്ക്ക് സ്വന്തമായി ഇലകളും ഹരിതകവും ഉള്ളതിനാൽ ആഹാരം പാകം ചെയ്യാൻ സാധിക്കും.എന്നാൽ മണ്ണിൽ നിന്നും വെള്ളവും ലവണങ്ങളും വലിച്ചെടുക്കാനുള്ള ശേഷി ഇതിന്റെ വേരുകൾക്ക് കുറവാണ്.അതുകൊണ്ട് വളരുന്ന ഘട്ടത്തിൽ മറ്റ് ചെടികളുടെ (Host plants) വേരുകളിൽ ഒട്ടിപ്പിടിച്ച് അവയിൽ നിന്നാണ് ചന്ദനം വെള്ളവും വളവും വലിച്ചെടുക്കുന്നത്. വേപ്പ്, മുള, അക്കേഷ്യ തുടങ്ങിയ മരങ്ങൾ ഇതിന് മികച്ച കൂട്ടുകാരാണ്.
എല്ലാ ചന്ദനമരത്തിനും മണമുണ്ടാകില്ല. മരത്തിന്റെ ഉൾഭാഗത്തുള്ള 'കാതൽ' (Heartwood) ആണ് സുഗന്ധം നൽകുന്നത്. മരം നട്ട് ഏകദേശം 15-20 വർഷം കഴിയുമ്പോഴാണ് കാതൽ രൂപപ്പെടുന്നത്. മരത്തിന് പ്രായം കൂടുന്തോറും കാതലിന്റെ അളവും സുഗന്ധവും കൂടുന്നു.
ചന്ദനത്തിന്റെ കാതൽ വാറ്റിയെടുക്കുന്ന എണ്ണ സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങൾ, സോപ്പുകൾ, പൗഡറുകൾ എന്നിവയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു.ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രസാദമായും, ഹോമങ്ങൾക്കും, വിഗ്രഹങ്ങൾ കൊത്തിയുണ്ടാക്കാനും ചന്ദനം ഉപയോഗിക്കുന്നു.
ആയുർവേദത്തിൽ ചർമ്മരോഗങ്ങൾക്കും, ശരീരം തണുപ്പിക്കാനും, രക്തശുദ്ധീകരണത്തിനും ചന്ദനം ഉപയോഗിക്കുന്നു.മനോഹരമായ ശില്പങ്ങൾ നിർമ്മിക്കാൻ ചന്ദനത്തടി ഉത്തമമാണ്.
ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ മറയൂർ ആണ് കേരളത്തിൽ സ്വാഭാവികമായി ചന്ദനക്കാടുകൾ ഉള്ള പ്രദേശം. ഇവിടെ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ചന്ദനത്തിന് ഗുണനിലവാരം വളരെ കൂടുതലാണ്.
കേരളത്തിൽ സ്വകാര്യ വ്യക്തികൾക്ക് ചന്ദനമരം നട്ടു വളർത്താമെങ്കിലും അത് മുറിക്കാനും വിൽക്കാനും വനംവകുപ്പിന്റെ പ്രത്യേക അനുമതി ആവശ്യമാണ്. അനധികൃതമായി ചന്ദനം മുറിക്കുന്നത് ജാമ്യമില്ലാ കുറ്റമാണ്.
ചുരുക്കത്തിൽ, പ്രകൃതി നൽകിയ ഒരു അമൂല്യ നിധിയാണ് ചന്ദനമരം. ചിത്രത്തിൽ കാണുന്ന ആ മരം വളർന്നു വലുതാകുമ്പോൾ അതിന് വലിയ വിലമതിപ്പുണ്ടാകും.