O‘tkir Hoshimov. “Tarnov” (“Daftar hoshiyasidagi bitiklar” asaridan)

Erta bahor edi. Hordiq kuni edi. Kech turdim. Hovliga tushsam, havoning avzoyi buzuq.
Yuvunib chiqib qarasam, tunuka tom peshidagi tarnov bir tomonga qiyshayib yotibdi.
Qishda yoqqan qor zalvoridan qiyshayib qolgan shekilli… Qatiqroq shamol bo’lsa, tushib
ketadigan…

Yo’lakda yotgan narvonni ko’tarib kelib tomga tiraguncha tinkam quridi, zax tortib,
zildek bo’p ketibdi.
Narvon zinasiga oyoq qo’yishim bilan ayvondan onam tushib keldi.
- Nima qilmoqchisan?- dedi ko’zimga termulib.
- Hozir,- dedim beparvo qo’l siltab.- Tarnov qiyshayib qopti.
- Shoshma, bolam, avval choyingni ichib ol...
- Hozir tushaman.
Shunday dedim-u narvonga tirmashdim. Tomga chiqishim bilan pastdan onamning
xavotirli xitobi eshitildi:
- Ehtiyot bo’l, tom labiga borma!
- Uyga kirsangiz-chi! – dedim og’rinib.
Tunuka tomni taraq-turuq bosib, qiyshaygan tarnov oldiga keldim. Uvallo urinaman,
tarnov la’nati o’nglansa qani! Zanglab ketganmi, bo’yo’g’i yopishib qolganmi...
Aksiga olib, yomg’ir shivilay boshladi. Avvaliga tomchilab turdi-da, keyin shiddat bilan
yog’ib ketdi. Tom labida o’tirgancha, tarnovini qo’shqo’llab surishga urindim. Qilt
etmaydi!
Pastdan yana onamning ovozi keldi:
- Menga qara, bolam.
Narvon oldiga qaytib keldim.
- Nima deysiz?
- Jon bolam, mana buni kiyib olgin...
Qarasam, onam bir qo’li bilan narvonni changallagancha, ikkinchi qo’lidato’n ushlab
turibdi. Yupqa ro’moli, nimchasi ho’l bo’lib ketgan...
Xunobim oshdi.
- Hozir tushaman, dedim-ku! Men yosh bolamanmi?
- Shamollab qolasan!
- Obbo! Siz uyga kiravering! Hozir tushaman.
Shunday deb, tag’in tarnov oldiga qaytdim. Jahl bilan tarnovni mushtlay boshladim.
Bir mahal pastdan yana ovoz keldi:
- Ada! Adajon!
- Ha! – dedim battar xunob bo’lib.
- Varragim yirtildi!
Qarasam, yetti yashar o’glim hovli o’rtasida turibdi. Oyog’i ostida yirtilib, qamishlari
qovurg’adek turtib chiqqan varrak loyga qo’rishib yotibdi. O’zi ko’ylakchan. Boshyalang.
Yomg’ir ostida diydirab turibdi.
-uyga kir, Farruh!- dedim baqirib.- Uyga kir, shamollab qolasan!
Quloq solsa qani! Goh varragiga, goh menga qaraydi. Kapalagim uchib ketdi! Tomda
sirg’alibsirg’alib, narvon tomon yugurdim.
Uch-to’rt pillapoya tushib qarasam, onam hamon narvon oyog’ini changallab turibdi.
Ro’moli jiqqa ho’l bo’lib, sochlariga yopishib qolgan…
Bir qo’li Narvon oyog’ida. Bir qo’lida to’n…

Ўткир Ҳошимов. Тарнов (Дафтар ҳошиясидаги битиклар асаридан)

Эрта баҳор эди. Ҳордиқ куни эди. Кеч турдим. Ҳовлига тушсам, ҳавонинг авзойи бузуқ.
Ювуниб чиқиб қарасам, тунука том пешидаги тарнов бир томонга қийшайиб ётибди.
Қишда ёққан қор залворидан қийшайиб қолган шекилли… Қатиқроқ шамол бўлса, тушиб
кетадиган…

Йўлакда ётган нарвонни кўтариб келиб томга тирагунча тинкам қуриди, зах тортиб,
зилдек бўп кетибди.
Нарвон зинасига оёқ қўйишим билан айвондан онам тушиб келди.
- Нима қилмоқчисан?- деди кўзимга термулиб.
- Ҳозир,- дедим бепарво қўл силтаб.- Тарнов қийшайиб қопти.
- Шошма, болам, аввал чойингни ичиб ол...
- Ҳозир тушаман.
Шундай дедим-у нарвонга тирмашдим. Томга чиқишим билан пастдан онамнинг
хавотирли хитоби эшитилди:
- Эҳтиёт бўл, том лабига борма!
- Уйга кирсангиз-чи! – дедим оғриниб.
Тунука томни тарақ-туруқ босиб, қийшайган тарнов олдига келдим. Увалло уринаман,
тарнов лаьнати ўнгланса қани! Занглаб кетганми, буёғи ёпишиб қолганми...
Аксига олиб, ёмғир шивилай бошлади. Аввалига томчилаб турди-да, кейин шиддат билан
ёғиб кетди. Том лабида ўтирганча, тарновини қўшқўллаб суришга уриндим. Қилт
этмайди!
Пастдан яна онамнинг овози келди:
- Менга қара, болам.
Нарвон олдига қайтиб келдим.
- Нима дейсиз?
- Жон болам, мана буни кийиб олгин...
Қарасам, онам бир қўли билан нарвонни чангаллаганча, иккинчи қўлида тўн ушлаб
турибди. Юпқа рўмоли, нимчаси ҳўл бўлиб кетган...
Хунобим ошди.
- Ҳозир тушаман, дедим-ку! Мен ёш боламанми?
- Шамоллаб қоласан!
- Оббо! Сиз уйга кираверинг! Ҳозир тушаман.
Шундай деб, тағин тарнов олдига қайтдим. Жаҳл билан тарновни муштлай бошладим.
Бир маҳал пастдан яна овоз келди:
- Ада! Адажон!
- Ҳа! – дедим баттар хуноб бўлиб.
- Варрагим йиртилди!
Қарасам, етти яшар ўғлим ҳовли ўртасида турибди. Оёғи остида йиртилиб, қамишлари
қовурғадек туртиб чиққан варрак лойга қоришиб ётибди. ўзи кўйлакчан. Бошяланг.
Ёмғир остида дийдираб турибди.
-уйга кир, Фарруҳ!- дедим бақириб.- Уйга кир, шамоллаб қоласан!
Қулоқ солса қани! Гоҳ варрагига, гоҳ менга қарайди. Капалагим учиб кетди! Томда
сирғалиб сирғалиб, нарвон томон югурдим.
Уч-тўрт пиллапоя тушиб қарасам, онам ҳамон нарвон оёғини чангаллаб турибди.
Рўмоли жиққа ҳўл бўлиб, сочларига ёпишиб қолган…
Бир қо’ли Нарвон оёғида. Бир қўлида тўн…