10-sinf. ILOVADA RADIOTUGMALAR GURUHIDAN FOYDALANISH

1. Radiotugmalardan foydalanishga misollar. Ko‘pincha bir necha variantdan faqat bittasini tanlashga to‘g‘ri keladi. Masalan, oliy ta’lim muassasalariga kirish imtihonlarida har bir test savoliga to‘rttadan javob bo‘lib, ulardan faqat bittasi to‘g‘ri va faqat bitta javobni tanlash mumkin. Ma’lumotning Word da abzatsni formatlashning to‘rt xil: chapdan, o‘ngdan, o‘rtadan va ikki tomondan tekislash usullari bo‘lib, ulardan faqat bittasini abzasga qo‘llash mumkin. Ulardan birini tanlash boshqalarining bekor qilinishiga olib keladi. Bunday misollarni boshqa sohalardan ham keltirish mumkin.

2. RadioGroup boshqarish obyekti va uning xossalari. Bir necha variantdan birini tanlash Pascal da case operatori yordamida bajarilar edi. Delphi da buning bir necha xil usullari mavjud bo‘lib, ulardan birinchisi RadioGroup (radiotugmalar guruhi) deb ataladi. Bu boshqarish obyekti obyektlar panellarining standart jildida joylashgan bo‘lib, u o‘ngdan uchinchisidir:

Bu obyekt bilan tanishish uchun uni ilova oynasiga joylaymiz. Uning asosiy

xossalaridan biri shu paytgacha uchramagan Items (variantlar)dir. ObjectInspektorda bu xossani ikki marta bosib tanlaymiz. Bunda ekranda uning muloqot darchasi paydo bo‘ladi. Unga radiotugma uchun variantlarning nomlari ro‘yxatini kiritish mumkin. Unga to‘rtta variant nomini har birini yangi satrdan kiritamiz.

Kiritilgan variantlarni qabul qilsak, ular darhol ilova oynasida paydo bo‘ladi:

Quyidagi rasmda to‘rtta variantli radiotugmalar guruhining bittadan

beshtagacha ustunlarda joylashishi ko‘rsatilgan. Ulardan quyidagi xulosalar

kelib chiqadi:

1. Radiotugmalar guruhi uchun ajratilgan joy eni ustunlar orasida teng

taqsimlanadi.

2. Tugmalar sonini ustunlar soniga bo‘lib, har bir ustunda nechta tugma

bo‘lishi topiladi. Tugmalar soni kasr son bo‘lsa, katta butun songacha

butunlashtiriladi.

3. Har bir ustun tugmalar bilan to‘ldiriladi.

4. Oxirgi ustunlardan biri yoki bir nechtasi bo‘sh bo‘lib qolishi mumkin.

Bo‘sh ustunlar uchun ham joy ajratiladi:

Mavzu yuzasida savol va topshiriqlar:

1. Radiotugmalar guruhi obyektining Items xossasidan nima maqsadda

foydalaniladi?

2. Radiotugmalar guruhi obyektining Columns xossasi nima vazifa

bajaradi?

3. Ilovaga sinfdoshlaringizning ismlari joylashtirilgan radiotugmalar

guruhini joylang. Ulardan biri tanlanib, boshqarish tugmasi bosilganda

tanlangan o‘quvchiga uning ismini aytib salom beradigan ilova yarating.

4. Oldingi ilovaga yana fanlar nomi yozilgan va baholar r o‘yxati

bo‘lgan yana ikkita radiotugmalar guruhini kiriting. Tanlangan

o‘quvchining tanlangan fan bo‘yicha tanlab olingan bahosini ekranga

chiqaradigan ilova yarating.

               Uyga vazifa:

1. Radiotugmalar guruhi kerak bo‘ladigan vaziyatlarga misol keltiring.

2. Radiotugmalar guruhi RadioGroup obyekti obyektlar panelining qayerida joylashgan?