June 22

«Аллаһ Елшісі ﷺ қарыз беріп, содан қандай-да бір пайда алудан қайтарған».

Имам Абдул-Ғани әл-Ғунайми әл-Майдани әл-Ханафи өзінің «Мухтасар әл-Қудури» кітабына жазған шархы «әл-Любаб» («Хауала» бабын) кітабында:

«Әс-Сәфәтиж мәкруһ. Сәфәтиж - қарыз беруші адам берген қарызынан пайда алуы. Оның суреті «әд-Дурар» кітабында келгендей мынау: «Саудагерге белгілі мөлшерде қарызға ақша береді жән ол ақшаны саудагер бара жатқан қаладағы бауырына беруді шарт етеді¹. Қарыз беруші сол арқылы өз ақшасының басқа қалаға аман жетуін сенімді болып, сол арқылы пайда алады²».
«Әл-Һидая» кітабында: «Бұл қарыздан пайда алудың бір түрі болып саналады: «Аллаһ Елшісі ﷺ қарыз беріп, содан қандай-да бір пайда алудан қайтарған»».

¹Ал егер шарт етпесе, рұқсат. ²Өйткені бұл ақшаны қарыз ретінде емес, аманат етіп берсе, онда аманатқа алған адамды егер жолда тонап кетсе немесе сақтық шараларын жасағанның өзінде ақшаны жоғалтып алса, онда ақшаның орынан толтырмайды. Ал қарыз мәселесінде олай емес, өйткені қарыз ол адамның мойнынан ешқашан түспейді, мейлі оны жолда тонап кетсін, мейлі жоғалтып алсын, тіпті өмірден өтсе қарыз мирасынан алынады. Ал егер қарыз берген адам қандай-да бір пайда алуды шарт етпесе, бірақ болашақта қандай-да бір пайда алуды ниет етсе, ол қарыз бергеннің сауабынан мақрұм қалады. Дұрысын Аллаһ білуші.

Сол себепті Имам Әбу Ханифа өзінен қарыз алған адамдардың ағашының немесе үйінің көлеңкесін көлеңкілемеген деп келеді, өйткені бұл қарыз алушыдан қандай-да бір пайда алу деп қорыққан.