SONY ® Акио Морита "Японияда ишлаб чиқарилган" ёрлиқли маҳсулотларга бутун дунё ҳурмат билан қарашига сазовор бўлган бизнесмен.

- 3 ҚИСМ –

Биринчи транзисторли приёмник 1955 йилда сотувга қўйилди. У жуда катта хажмга эга ва ҳеч қандай чўнтакка мос келмас эди. Икки йил ўтгач, хажм жиҳатидан кичикрок бўлган приёмник сотувга чиқарилди. "Бу дунёдаги энг кичик приёмник эди, лекин барибир у эркаклар кўйлагининг одатий чўнтагидан каттароқ эди", деб эслайди Морита. Компания сотувчилари учун чўнтак қисми катталашган, яъни приёмник муаммосиз чўнтакга жойлашадиган махсус куйлакка буюртма берди. Кейинчалик эса, ушбу кичик радио "транзистор" номи билан танилди ва молиявий муваффақиятга эришди.

Компания янада кичик жиҳозларни ишлаб чиқариш имконини берадиган электрон платалар технологиясини ўзлаштира бошлади. У жуда мураккаблиги ва нафислиги билан ажралиб турарди. Кўпгина операциялар микроскоп остида ўтказилар эди. Натижада, компания мутахассислари шундай ўлчамдаги радио приёмникларни яратдиларки, уларни калит учун брелок сифатида ишлатиш мумкин эди ва магнитафон бир қути сигаретдан каттароқ эмас эди. 1959 йилда компания дунёдаги биринчи портатив оқ-қора транзисторли телевизорни ишлаб чиқди. Кейинчалик эса, кичик рангли телевизорларни ишлаб чиқара бошлади.

Компания 1960 йили дунёда биринчи бўлиб батарея ёрдамида ишлайдиган рангли транзисторли телевизор ишлаб чиқарди.

“Токио зу-шин кенкусе” корхонаси ўзининг замонавий "SONY" номини 1958 йилда олди. Ушбу номни Морита луғатларни узоқ вақт ўрганганидан кейин ихтиро қилди. Лотин тилидаги “сонус” – “товуш” сўзи билан жаранлиги ўхшаш бўлган инглизча “сонни” (ўғил) сўзи Моритага маъқул келган эди. Лекин, бу сўз маҳаллий япон тилида “пулни юқотиш” деган маънони англатар эди ва шу сабабли ном учун тўғри келмас эди. Бу сўздан «н» харифини олиб ташлаб, Акио Морита “сони” сўзига кашф қилди. Бу сўз чиройли талаффуз қилинар ва ҳеч қандай маънони англатмас эди. Компания шу номда қолишга ахд қилди. Морита “бу сўз барча тилларда бир хил талаффуз қилинишига ва тезда эсда қолишига" ишонар эди.

«SONY» ташкил топганидан бери узоқ йўл босиб ўтди. Кичик электрон компаниядан у дунёнинг деярли барча мамлакатларида сотиладиган улкан саноат мажмуасига айланди. Корпорация ҳар доим илмий ва технологик тараққиётнинг биринчи ўринларда бўлганлигига ишонч ҳосил қилиш учун унинг асосий маҳсулотларини эслатиб ўтиш керак: транзисторли телевизор (1959 йил), суюқ кристалли телевизор (1962 йил), видеомагнитофон (1964 йил) ва телевизион найча «Тринитрон» (1968 йил), Бета-Мах видеокамера (1976 йил), 8 мм ли видеокамера (1983 йил), портатив телевизор (1984 йил), кўчма CD плеер (1986 йил).

Компания шунингдек шахсий компьютерлар учун биринчи дискларини яратди ва ишлаб чиқаришни бошлади. Ўз маҳсулотлари ҳақида гапирганда, Морита, «SONY» кичик нарсалар ҳақида ўйлаётганлиги сабабли, катта муваффақиятларга эришганлигини ҳазил қилар эди ва бу ҳазил – ҳақиқатга яқин эди.

1977 йилда Морита «CBS RECORDE» ни 2 миллиард долларга сотиб олди, икки йилдан сўнг эса «Columbia Pictures» киностудиясини 4,9 миллиард долларга сотиб олганида «SONY» муваффақиятнинг чўққисига чиққан эди. Ушбу харидлар унинг компаниясини кўнгилочар соҳада этакчи кучга айлантирди, аудио, кино ва телевизион ёзувларнинг катта тўпламига эга бўлди.

Қайси маҳсулотни ишлаб чиқариш масаласини ўрганишда, япониялик бизнесмен, америкалик ҳамкасбларидан фарқли ўлароқ, истеъмолчилар талабини мураккаб ўрганишни эмас, балки ўрта табақадаги истемолчига нима керак бўлиши мумкинлиги хақида ўйлар эди. “Одамлар уч ёки беш йилдан сўнг нимани хоҳлашларини айта олмайдилар”, дерди «SONY» президенти. “Биз бу ҳақда ўйлашимиз керак ва бу борада мутахассис бўлишимиз керак”.

Кунларинг бирида Масару Ибука ишлаб чиқариш бўлимига кириб келди ва у мусиқа тинглади ва тўсатдан яна бир лойиҳани - кичик қулоқчин (наушник) ишлаб чиқаришни эслади. “Агар биз карнайлардан халос бўлсак ва стереони ушбу кичик қулоқчин (наушник) билан жиҳозласак нима бўлади?» - Ибука ҳамкасбларига таклиф қилди. «Ахир, кичик қулоқчин (наушник) кам қувват сарфлайди ва овоз сифатини яхшилайди. Ким билади, эҳтимол биз ушбу ускунани ёзув блокисиз сота олармиз? Ахир магнитафоннинг овози жуда зўрку». Муҳандислар уни хушмуомалалик билан тинглашди, лекин ўз фикрларида чол бутунлай ақлдан озган деб ўйлашди. Нега магнитофонни ёзув блокини олиб ташлашимиз керак? қулоқчин (наушник) воситаси орқали мусиқа тинглашни ким истайди, карнайлардан фойдаланиш яхшироқ эмасми? Нима учун аввалгига караганда кам функциялик махсулот яратиш керак?

Кейин Ибука шеригига бориб, унга қулоқчинли (наушник) магнитафонни кўрсатди. У тинглади ва мусиқанинг стерео товуш сифатидан мамнун бўлди. Морита уларга ушбу ўзига хос модел билан шуғулланишни буюрганида, ишлаб чиқувчилар ҳайрон бўлишди.

Аммо, нафақат дизайнерларни ҳайратда қолдирди, балки савдо бўйича мутахассислар ҳам лойиҳани ғайриоддий деб ҳисоблашди. Дарҳақиқат, 1979 йил бошида плеер деб аталадиган ёзув функциясиз “нуқсонли” магнитафон кам даромадли маҳсулот эди. Реклама ўспиринлар учун йўналтирилган эди, лекин улар янгилик сотиб олишга шошилмадилар. Талаб фақат катта ўлчамли тўлиқ функцияга эга бўлган магнитофонларга эди. Муҳандислар ва маркетинг мутахассисларининг шубҳалари ўзларини оқлаган эди.

Кейинчалик эса ушбу қулоқчинли (наушник) минимагнитафонни ёш ишбилармонлар авлоди учун маъқул келди. У югуриш ёки транспортда мусиқа тинглаш учун жуда мос эди. Шу билан бирга, минимагнитафон дипломат ёки бизнес костюмига мос ва муаммосиз жойлашар эди. Шундай қилиб, янги маҳсулот бутун дунёда катта муваффақиятларга эришишни бошлади.

Футболчининг номи билан қизиқ бир воқеа содир бўлди.

Давоми бор …

1 ва 2 қисмларни қуйида кўрсатилган хавола орқали топишингиз мумкин:

1 қисм: https://teletype.in/@muvaffaqiyatkaliti/9VpyerDiV

2 қисм: https://teletype.in/@muvaffaqiyatkaliti/2B7CJ9Fdq

🔶 ЖАҲОН БРЕНДЛАРИ 🔶 асосчилари ва бизнес моделлари ҳақида

MUVAFFAQIYAT KALITI | БИЗНЕС КУРСЛАРИ ЖАМОАСИ 🔑

🌎 @muv_kaliti_biznes_kurs