DISMORFOFOBIYA: Psixologik omillari
Dismorfofobiya (tana dismorfik buzilishi yoki TDB) — bu odamning oʻz tanasidagi biror bir qismini yoki butun tanasini deformatsiyaga uchragan, xunuk yoki nuqsonli deb hisoblashiga sabab boʻladigan psixik buzilishdir. Bu kasallik insonning hayot sifatini keskin pasaytiradi va kundalik faoliyatiga jiddiy salbiy taʼsir koʻrsatadi.
Dismorfofobiyaning psixologik omillari
Oʻz-oʻzini past baholash, dismorfofobiyaning eng asosiy psixologik omillaridan biridir. Oʻzini yaxshi koʻrmaslik yoki yetarli deb hisoblamaslik, oʻzining tashqi koʻrinishi haqida haddan tashqari tashvishlanishga olib keladi. Bu omil koʻpincha bolalikdan boshlanadi va yetuklik davrida ham davom etadi.
Oiladagi muhit va tarbiya, dismorfofobiyaning rivojlanishida katta rol oʻynaydi. Agar bolalik davrida ota-ona yoki boshqa yaqinlar tomonidan tanqidga uchrash yoki jismoniy koʻrinishga katta eʼtibor berilishi, bolaning oʻz tanasi haqida salbiy fikr shakllanishiga olib kelishi mumkin.
Jamiyatda qabul qilingan goʻzallik standartlari va ijtimoiy tarmoqlar orqali targʻib qilinadigan ideal koʻrinish tushunchasi, koʻp odamlarning oʻz koʻrinishidan norozi boʻlishlariga sabab boʻladi. Bu ijtimoiy bosim, ayniqsa, yoshlar orasida dismorfofobiyaning keng tarqalishiga olib kelishi mumkin.
Perfeksionizm yoki mukammallikka intilish, dismorfofobiya rivojlanishida muhim omil hisoblanadi. Perfeksionist odamlar koʻpincha oʻzlarini va boshqalarni yuqori standartlarga moslashga harakat qilishadi, bu esa oʻz tanalarini doimiy ravishda tanqid qilishlariga olib keladi.
Depressiya, obsesiv-kompulsiv buzilish (OKB) hamda boshqa kuchli stresslar dismorfofobiya bilan bogʻliq boʻlishi mumkin. Ushbu kasalliklar, odatda, odamlarning oʻzlariga boʻlgan munosabatini salbiy tomonga oʻzgartiradi va ularning tashqi koʻrinishi haqida doimiy tashvishlanishlariga sabab boʻladi.
Bolalik davrida yoki yetuklik davrida boʻlgan travmatik tajribalar, masalan, jismoniy zoʻravonlik yoki zoʻravonlikka uchrash, dismorfofobiya rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Ushbu tajribalar odamning oʻz tanasiga nisbatan salbiy munosabat shakllanishiga sabab boʻladi.
Dismorfofobiyani davolash usullari
Kognitiv-behavioral terapiya (KBT) dismorfofobiyani davolashda eng samarali usullardan biri hisoblanadi. Ushbu terapiya orqali bemorlar oʻzlarining salbiy fikrlarini aniqlash va ulardan voz kechishni oʻrganishadi.
Antidepressantlar va antianxiety (anksiyetega qarshi vosita) dori-darmonlar dismorfofobiya bilan bogʻliq boʻlgan depressiya va tashvish belgilarini kamaytirishga yordam beradi.
3. Ijtimoiy qoʻllab-quvvatlash guruhlari
Ijtimoiy qoʻllab-quvvatlash guruhlari orqali bemorlar oʻzlarining tajribalari bilan oʻrtoqlashish va boshqalardan yordam olishlari mumkin. Bu usul dismorfofobiya bilan kurashishda katta yordam beradi.
Xullashar birimiz betakrormiz. Sizning nazdingizdagi qandaydir kamchilik yashash uchun, xalaqit beradi deb hisoblasangiz, albatta tajribali psixolog qabuliga borishingiz zarur.
Ushbu masala boʻyicha ham mening qabulimga yozilishingiz mumkin!
®️ Psixologiya