Suitsidal axloqli mijoz bilan terapiya faoliyatini tashkil etishda DBT (Dialektik behavioral terapiya)dan foydalanish maqsadga muvofiq. Va shu asosida mijoz uchun terapiya rejasini ishlab chiqamiz. Ushbu rejamiz 6 bosqichda amalga oshiriladi. Quyida shularni ketma-ket koʻrib chiqamiz
Suitsidal axloqli mijozlar bilan ishlashda samarali va xavfsiz psixologik yondashuvni taʼminlash uchun bosqichma-bosqich reja zarur. Quyida suitsidal mijozlar bilan psixologik ishlarni bosqichma-bosqich amalga oshirish tartibini keltirib oʻtaman.
Misol uchun: Mijozda tashqi tomondan depressiyaga oʻxshash belgilar bor va psixolog mijozga depressiya deb tashxis qoʻydi. Aslida esa mijozda, depressiyaning baʼzi belgilarini oʻzida aks ettiruvchi, kayfiyatning qisqa muddatli oʻzgarishi bilan bogʻliq muammo boʻlishi mumkin. Ushbu kayfiyatning qisqa muddatli oʻzgarishi, depressiyadan koʻra ancha yengil holat boʻlib, bir terapiya yoki seansning oʻzida yechim topilishi mumkin. Depressiyaga esa odatda, katta terapiya va koʻproq seans talab etiladi.
Bundan oldin juda eskirib ketgan psixodiagnostik testlar haqida gapirgan edim. Demak psixologiya kuchli rivojlangan davlatlarda maktab psixologlari oʻquvchilar uchun qanday testlarni ishlatadilar? Quyida Yevropa va Amerika maktablarida ishlatiladigan 10 ta psixodiagnostik testlarni keltirib oʻtaman.
DBT - bu 1980-yillarda Marsha Linehan tomonidan ishlab chiqilgan psixoterapiya usuli bo'lib, asosan chegaradagi shaxsiyat buzilishi (BPD) va boshqa og'ir emotsional tartibsizliklarni davolashda qo'llaniladi. DBT ning asosiy maqsadi emotsional buzilishni boshqarish, munosabatlarni yaxshilash va sog'lom hayot tarzini rivojlantirishdir.
1. Oʻz-oʻziga past baholash
1. Kortizol: Stress gormoni
21-asrda psixologiya sohasida olib borilgan eng yangi va mashhurlikka erishgan ilmiy tadqiqotlar quyidagilar:
Seriyali qotil (manyak) — bu maʼlum vaqt davomida bir qator qotilliklarni amalga oshiradigan shaxs, odatda har bir qotillik orasida tanaffuslar mavjud boʻladi. Baʼzi manyaklar qotillikdan oldin oʻz qurbonlarini oʻgʻirlab ketishadi yoki qiynoqqa solishadi. Seriyali qotillarni bunday vahshiy xatti-harakatlarga nima undayotgani har doim ham munozarali boʻlsa-da, gʻayritabiiy psixologik jarayonlar, xususan, jiddiy antisotsial tendensiyalarni sabab qilib koʻrsatish mumkin.
Konversion terapiya — baʼzida reparativ terapiya deb ham ataladi, ushbu terapiya geteroseksual boʻlmagan (gomoseksual) odamning jinsiy orientatsiyasini oʻzgartirishga intiladi. Aslida ushbu amaliyot, ilk joriy qilingan vaqtlarda samarali ekanligiga ishonilgan. Lekin hozirgi kunda ushbu terapiyaga, ilmiy asos va ijobiy natijaga ega boʻlmagan nazariya sifatida qaraladi.