Eng yangi va mashhurlikka erishgan ilmiy tadqiqotlar

21-asrda psixologiya sohasida olib borilgan eng yangi va mashhurlikka erishgan ilmiy tadqiqotlar quyidagilar:

1. Odamlar shaxsiyati va genetikasi (2010-yillardan boshlab)

Tadqiqot muallifi: Robert Plomin va boshqa koʻplab tadqiqotchilar.
Asosiy gʻoya: Genetika va shaxsiyat oʻrtasidagi bogʻliqlikni oʻrganish.
Natijalar: Tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, genlar odamlarning temperament va shaxsiyati uchun muhim rol oʻynaydi. Bu shaxsiyatning koʻpgina aspektlari, masalan, ekstraversiya va nevrotizm, genetik omillar bilan bogʻliq.

2. Ijtimoiy tarmoqlar va oʻzini qabul qilish (2010-yillardan boshlab)

Tadqiqot muallifi: Sherri Turkle va boshqa koʻplab tadqiqotchilar.
Asosiy gʻoya: Ijtimoiy tarmoqlar odamlarning oʻzini qabul qilishi va ruhiy salomatligiga qanday taʼsir qiladi.
Natijalar: Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, ijtimoiy tarmoqlarda koʻp vaqt oʻtkazish oʻz-oʻzini qabul qilish darajasini kamaytirishi va ruhiy salomatlikka salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin. Ayniqsa, boshqalarning idealizatsiyalangan tasvirlarini koʻrish depressiya va xavotirlikni oshirishi aniqlangan.

3. Mindfulness va stressni boshqarish (2014)

Tadqiqot muallifi: Jon Kabat-Zinn va boshqa koʻplab tadqiqotchilar.
Asosiy gʻoya: Mindfulness amaliyotlarining stress, xavotir va depressiyani kamaytirishga taʼsiri.
Natijalar: Mindfulness meditatsiyasi stress, xavotir va depressiyani sezilarli darajada kamaytirishi va umumiy ruhiy salomatlikni yaxshilashi mumkin. Bu amaliyotlar odamlarning hozirgi zamonga diqqatini qaratishiga yordam beradi, bu esa ruhiy salomatlikni yaxshilashda muhimdir.

4. Oʻzini tasdiqlash va akademik muvaffaqiyat (2011)

Tadqiqot muallifi: Geoffrey L. Cohen va boshqalar.
Asosiy gʻoya: Oʻzini tasdiqlashning (self-affirmation) akademik muvaffaqiyatga taʼsiri.
Natijalar: Tadqiqotlar oʻzini tasdiqlash mashqlari, masalan, talabalarning oʻz qadriyatlarini eslash va yozish, akademik muvaffaqiyatlarini oshirishini koʻrsatdi. Bu, ayniqsa, kamsitilgan guruhlar uchun samarali boʻlgan.

5. Uyqu va kognitiv funktsiyalar (2013)

Tadqiqot muallifi: Matthew Walker va boshqa tadqiqotchilar.
Asosiy gʻoya: Uyquning kognitiv funktsiyalarga taʼsiri.
Natijalar: Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, yetarlicha uyqu olmaslik eʼtibor, xotira va qaror qabul qilish qobiliyatlariga salbiy taʼsir koʻrsatadi. Uyqu yetishmovchiligi, shuningdek, hissiy barqarorlikni pasaytirishi va stressga moyillikni oshirishi mumkin.

6. Virtual reallik (VR) terapiyasi (2016)

Tadqiqot muallifi: Skip Rizzo va boshqalar.
Asosiy gʻoya: Virtual reallik (VR) texnologiyalaridan foydalanish orqali ruhiy buzilishlarni davolash.
Natijalar: VR terapiyasi travmatik hodisalardan keyingi stress buzilishi (PTSD) va boshqa ruhiy buzilishlarni davolashda samarali ekanligi koʻrsatildi. VR muhitlarida bemorlar xavfsiz sharoitda travmatik hodisalarni qayta boshdan kechirish va ularga nisbatan moslashish imkoniyatiga ega boʻlishadi.

7. Oʻyinlar va kognitiv koʻnikmalar (2013)

Tadqiqot muallifi: Daphne Bavelier va boshqalar.
Asosiy gʻoya: Video oʻyinlarning kognitiv koʻnikmalarni rivojlantirishga taʼsiri.
Natijalar: Tadqiqotlar baʼzi video oʻyinlar kognitiv koʻnikmalarni, jumladan, eʼtibor, qaror qabul qilish va koʻrish xotirasini yaxshilashi mumkinligini koʻrsatdi. Bu oʻyinlar kognitiv ishlashni oshirishda samarali ekanligi aniqlandi.

8. Ijobiy psixologiya va farovonlik (2011)

Tadqiqot muallifi: Martin Seligman va boshqalar.
Asosiy gʻoya: Ijobiy psixologiya amaliyotlarining odamlarning umumiy farovonligiga taʼsiri.
Natijalar: Tadqiqotlar ijobiy psixologiya amaliyotlari, masalan, minnatdorchilik kunligi yoki optimistik fikrlash, odamlarning umumiy farovonligini va baxt darajasini oshirishini koʻrsatdi.

Xullas shunaqa gaplar.

Rivojlanishda davom eting!