Mening bolalarim yana urushmoqdalar...(davomi)

Yon bosmang (u yoki bu bolaning yonini olmang).

Sudya, prokuror yoki advokat rolini o'ynamang. Gunohkorni jazolamang va begunohni xafa qilmang. Agar kimdir jiddiy jarohatlar yetkazishi mumkinligini his qilsangiz, jimgina buni oldini oling. Misol uchun, agar farzandlardan biri tayoq oladigan bo'lsa, jangni to'xtatmasdan uni jim holda olib qo'ying. Agar siz buni qat'iyat bilan, lekin ayni paytda samimiy tarzda, “so'zlarga murojaat qilmasdan” qilsangiz, jangning javobgarligi ishtirok etayotgan bolalarning o’zida bo’ladi. Agar xohlasangiz, jim va hotirjam bo'lib, ularni jang qilayotgan joyidan tashqariga olib chiqing, bu sizni juda tashvishga solmaydi va uydagi mebelga zarar keltirmaydi. Agar siz bolalarni ajratib olishingiz kerakligini his qilsangiz, ularni ikkalasini ham alohida joylarga turg’izib qo’ying, shunda ular o'zlarining xovurlaridan tushib, g’azablarini bosadilar.

Jang qilayotgan bolalarni tinchlantiring.

Siz ular bilan bir xil balandlikda bo'lish uchun o'tirib olishingiz mumkin. Qiziqarli tarzda ularga teginish. Hech kimga nisbatan hukm yoki g'azab qilmaslik, ularning har biriga kelishuv nigohi bilan boqing. Jangni to'xtatish uchun ularni qo'rqitishga hojat yo'q. "Sizning janglaringiz meni aqldan ozdiryapti" yoki "Agar siz jangni to'xtatmasangiz, o’z xonalaringizga qamab qo’yaman" kabi jumlalarni ishlatmang.

Qarama-qarshi bahsda o'zingiz hukm chiqarmang, har ikki tomon uchun ham xuddi shunday sharoit yaratib bering . Misol uchun, agar ikkita opa kitobni o'qish uchun qaysi kitob ustida bahslashmoqchi bo'lsa, «ularni bir xil qayiqqa qo'ying», ya’ni jamoa bo’lishsin: «Siz qaysi kitobni o'qishga qaror qilsangiz, keling va menga ayting,shunda beraman».Bu sizga ularni jazolamasdan, qaysi farzandga imtiyoz berishni tanlash kerakligini, shuningdek o'zlari bilan o’zaro muzokara qilish va o'z muammolarini hal qilishda mas'uliyatli bo'lishni o'rgatish uchun zarurdir. Agar bolalar o'yinchoq ustida urush qilsalar, tinchlanmaguncha kutib turing, ular kurashayotgan ob'ektni oling va xech birini hafa qilmaslik uchun ularga quyidagilarni ayting: "Agar bu o'yinchoqni qanday qilib bo'lishish haqida kelishib olsangiz, shundagina yana bu o'yinchoqni olasiz". Keyin o'yinchoq bilan xonadan chiqing, ularni o’zlari kelishib olishlariga qo’yib bering. Ularga o'yinchoqlarni almashtirish va har qanday ishda bir-birini tushunib harakat qilish qobiliyatini o'rgating .Buning uchun yosh bolalarga navbat bilan biror narsa qilishiga taymer yoki soatdan foydalanish foydali bo'ladi. Masalan 10daqiqa biri o’ynasin, va yana 10 daqiqa boshqa biri. Ularni o’rtasida adolatli bo’ling.

Chaqimchilikni rag’batlantirmang. Yoningizga kelib ukasi yo akasi “urdi” deb shikoyat qilsa, darrov uni yonini olmang. U atidan aytayotgan bo’lishi ham mumkin, kattalardan gap eshitsin, u ham kaltak yesin deb. “Urgan joyi og’rigan bo’lsa kerak, qiziq san nima qilgan bo’larding u sani boshqa urmasligi uchun” deb ayting. O’zi xatosini anglab yetishiga imkon bering.

Bir-biriga nisbatan “raqiblar” qilib tarbiyalamang. Boshqalar bilan qiyoslamang, taqqoslamang. Egoist bo’lib o’sishiga ham yo’l qo’ymang. Murosaga kelishiga, boshqalarga yaxshilik qilsa, o’ziga ham yaxshilik bo’lib qaytishiga ishontiring.

Payg’ambarimiz (s.a.v) bolalar orasida adolat qilishni xush ko’rganlar. Xatto ularni o’pishda ham adolatli bo’lishga chorlaganlar. Agar kotta farzandingizga biror nima olib bersangiz, albatta 2-siga ham olib bering. Farzandlarimiz orasidagi muomalada,mehrda ham adolatli bo’lsak, ular bir-biriga mehribon va ahil-inoq bo’lib ulg’ayadilar. Janjallar ham o’z-o’zidan kamayadi.