Инвестордың кәтапханасы
Өзін өзі жасаған атақты кәсіпкерлер туралы жеті кітап
2023 жылдың қыркүйек айында белгілі жазушы және журналист Уолтер Айзексон белгілі бизнесмен, әлемдегі ең бай адамдардың бірі —Tesla және SpaceX жасап шығарған Илон Масктың өмірбаянын шығарды. Кітапта кәсіпкердің еңбек жолы, қазіргі әлемге әйгілі корпорацияларды құрудағы қиындықтар туралы әңгімеленеді, сондай-ақ оның жеке өміріндегі қызықты жағдайлар да кітапта орын алған. Әп сәтте АҚШ-та бестселлерге айналды.
Ал қазірше, сіздер кітаптың кітап сөрелерінде пайда болуын күтіп жүргендеріңізде біз қор нарығындағы табысты инвесторлар немесе белгілі компанияларды құрған бүкіл әлемге әйгілі кәсіпкерлердің өмірбаяндары мен автобиографиялық кітаптарын әзірледік.
Уолтер Айзексон. «Стив Джобс»
Apple корпорациясының тарихына және оның құрушысына қызығушылық танытатындар жақында шыққан Илон Масктің өмірбаянынан бұрын, міндетті түрде «Стив Джобс» атты кітабымен танысу қажет. Оны да жазған Уолтер Айзексон, 2011 жылы басып шығарды.
Всю свою короткую, но яркую жизнь Джобс өзінің қысқа да жарқын өмірінде өзінің қарапайымдылығымен тіпті мінез-құлық әдеттерінде аскетизммен ерекшеленеді, әрі ол тек өзіне ұнаған нәрсемен ғана айналысқан. Туған кезде Абдул Латиф Джандали есімін алған, асырап алған ата-анасы Стивен Пол Джобс деп өзгерткен сириялық-неміс тектес көрнекті адамның өмірбаяны алғашқы беттерден ақ баурап алады.
Кітаптан «жеміс» атымен аталатын корпорацияның шығу тарихы жөнінде, алғашқы Apple компьютерлері мен MacOS операциялық жүйесінің құрылуы, серіктестермен болған келіспеушіліктер мен Джобстың Apple-ден кету тарихы, сондай-ақ Pixar студиясының пайда болу мен басқа да табысты жобаларды іске қосу жағдайлары туралы толығырақ білетін боласыздар.
Кітапты экранға шығаруға құқық алған Sony Pictures студиясы. 2015 жылы «Оскар» премиясына ұсынылған көркем фильм - «Стив Джобс» болды, сценарий авторларының бірі - Уолтер Айзексон.
Сэм Уолтон. «Walmart-ты қалай құрдым»
Forbes тізіміне енген, XX ғасырдың тағы бір атақты бизнесмені - Сэм Уолтон. Орыс тіліне аударғанда «Как я создал Walmart» деп аталатын өмірбаяндық кітабын жазды. Бұл қызық әрі жеңіл кітапта америкалық шағын қалашықтан шыққан бизнесмен кейіннен әлемдегі ірі бөлшек сауда желісіне айналған шағын дүкенді қалай ашқаны туралы баяндалады.
Автобиографию Уолтонның өмірбаянын тірі кезінде -ақ америкалық бизнестің шындығын әсірелеп көрсеткені үшін сынға алған еді. Шындығында автор әңгімелегендей табысқа жету жолы оңай емес еді. Соған қарамастан, кітабы XX ғасырдағы белгілі кәсіпкерлердің өмірбаяны әлеміндегі ең танымал кітаптардың бірі болып қала бермек. Ал оның жаңадан бизнес бастаған кәсіпкерлерге үнемі іздену, үйрену, сонымен қатар эксперименттер мен стандартты емес шешімдерге дайын болу жайлы кеңесі қазіргі уақытта да өзектілігін жоғалтқан жоқ.
Элис Шредер. «Уоррен Баффет. Әлемдегі үздік инвестор»
Белгілі америкалық журналист және жазушы Элис Шредер іргелі еңбегі — 2011 жылы әлемдегі атақты инвестор Уоррена Баффеттің 800-беттік өмірбаяны болып табылады. Оның негізіне кітаптың бас кейіпкерімен болған сұхбат алынған.
Америкалық инвестициялық қоры Berkshire Hathaway-дің иесінің жай-күйі 2022 жылы $104 млрд-тан асты, сол кездің өзінде қайырымдылық қорларына $37 млрд. берді.
Шредер Американың Небраска штатындағы Омаха шағын қаласындағы ұлы инвестордың қиын өмір жолы мен табысты мансабын, кейіпкердің жеке және кәсіби жеңістері мен трагедияларын сипаттайды. Бірақ ең бастысы — сіз Баффеттің өзі егжей-тегжейлі айтып беретін сәтті инвестициялау әдістерін үйренесіз. Мұның бәрі көп бетті кітапты оқуды қызықты және тартымды етеді.
Биржада қалай сәтті инвестициялау керек деген сұраққа Омахадан Оракул деген лақап атқа ие болған Баффет нақты жауап береді: болашақты болжай білуіңіз керек. Миллиардер басқа инвесторлардың назарын аудармайынша бағаланбаған акцияларды таңдауға, эмитенттердің қаржылық және операциялық нәтижелерін мұқият талдауға, сондай-ақ басқару факторына үлкен мән беруге кеңес береді.
Генри Форд. «Менің өмірім- менің жетістіктерім»
Ford Motor Company негізін қалаушының әйгілі кітабы жүз жыл бұрын шыққан, көптеген тілдерге аударылған және бірнеше рет қайта басылған.
Форд өзінің кітабында өнеркәсіп секторына ұмтылған инвесторларға көптеген пайдалы кеңестер беріп қана қоймай, сонымен қатар жақын адамдардың күмәніне және баға жетпес рационализаторлық тәжірибеге қарсы корпорация құруға деген табандылығы туралы айтты.
Оның ХХ ғасырға сәйкес келетін кейбір өмірлік принциптері бүгінде ескірген болып көрінеді. Дегенмен, оның бақылаулары қазіргі уақытта өте өзекті болып қала береді. Мысалы, Форд тауар бағасынан айырмашылығы шикізат бағасының ұзақ уақытқа төмендейтінін, Бизнестің сәтсіздігі көбінесе сапасыз басқарудың нәтижесі екенін атап өтті. Сонымен қатар, кәсіпкер ФРЖ өзінің іс-әрекетімен көбінесе өндірістік сектордың қажеттіліктерін елемей, банкирлерді артықшылықты жағдайға қояды деп сенді.
1903 жылы американдық автоөнеркәсіптің флагмандарының бірін нөлден құрған көрнекті инженер, Кәсіпкер және өнеркәсіпшінің тарихы көрнекті кәсіпкерлердің өмірбаянына ғана емес, АҚШ-тың экономикалық тарихына да қызығушылық танытатын оқырмандар үшін қызықты болады.
Ричард Брэнсон. «Пәктікті іздеу»
Ричард Брэнсон, 70 жасында өзінің Virgin Galactic компаниясының ғарыш кемесімен суборбитальды ұшқан $5 миллиард долларлық байлығы бар Ұлыбританияның ең бай азаматтарының бірі, өзінің өмірбаяндық кітабын алғаш рет 1998 жылы шығарды.
Кітаптың әдеттен тыс атауы "Пәктікті іздеу" шын мәнінде оның Virgin бизнес империясының атауын білдіретін аударуы қиын сөз. Кітапта Брэнсон өзі туралы және оның жеке және мансаптық сәтсіздіктері туралы ашық айтады. Атап айтқанда, автор бастауыш мектепте нашар оқығанын мойындайды және оның директоры бір кездері оған: «Брэнсон, мен сен түрмеге түсесің немесе миллиардер боласың деп болжаймын», - деп айтқанын есіне алады.
Кәсіпкердің бақытына орай, оның "сәуегейлігінің" екінші бөлігі орындалды, бірақ болашақ миллиардер арманға жету жолында көптеген қиындықтарды бастан өткерді. Кітапта рекордтар дүкенінде тым сәтті мансапты бастамаған, бірақ кейінірек әлемге әйгілі Virgin Records рекордтық корпорациясын құрған, Брансон империясының негізін қалаған, оның әр түрлі салаларда, соның ішінде аэроғарышта сәтті (әрдайым болмаса да) кеңеюі туралы баяндалады.
Акин Онгор. «Менен кейін де өмір жалғасады»
Ұлы бизнесмендер тек АҚШ-та ғана тұрмайды, атақты түрік банкирі Акин Онгордың «Менен кейін де өмір жалғасады» атты өмірбаяны соның нақты айғағы. Кітаптың атауы Людовика XV королінің «менен кейін топан су алса да бәрібір» деген атақты сөз тіркесіне жауап ретінде қабылданады
Қаржыгер және кәсіпкер Акин Онгор ХХ ғасырдың 90-шы жылдарының басында Garanti Bank — түрік орташа банкі командасына қосылды. Онгордың президент ретіндегі сәтті жұмысының он жылында қаржы институтын капиталдандыру 30 еседен астам өсті. ХХІ ғасырдың басында банк Euromoney журналы бойынша планетадағы ең жақсы банк деп танылды.
Кітапта топ-менеджер ұйымның басшысы ретіндегі табысты тәжірибесі, жүргізіліп жатқан реформалар, ең бастысы, ол кеткеннен кейін мықты кәсіпқойлар тобымен табысты әрі дамыған банкті сақтауға мүмкіндік берген қадамдар туралы айтады.
Рэй Далио. «Қағидаттар. Жұмысы мен өмірі»
Рэй Далио АҚШ-тағы ірі инвестициялық компанияның бірі Bridgewater Associates құрды, оның қор нарығындағы операциялар есебінен тапқан жеке табысы 2020 жылы $20 млрд. жуық бағаланды. АҚШ бұқаралық ақпарат құралдары атақты қаржыгерді инвестиция саласындағы Стив Джобс деп атайды. Далионың өмірбаяндық кітабы 2021 жылы бірінші басылымы шыққан «Қағидаттар. Жұмысы мен өмірі» кітабы бірден The New York Times газетінің ең жақсы жүз кітабының рейтингіне енді.
Рэй Далио пікірі бойынша бағалы қағаздарға инвестиция жасау қатаң тәртіптен, тәуекелге бақылау жасаудан және айналадағы өзгерістерге жылдам бейімделуден, сондай-ақ сенің қағидаттарыңды бөлісетін серіктестеріңнің тұрады.
Кітап салыстырмалы түрде жақында шыққанымен, ол инвесторлар мен қаржылық тақырыпқа қызығушылық танытатын оқырмандар арасында өте танымал.