Ал ұштық!
Аэротакси таяу уақытта: 2025-2028 жылдары алғашқы ұшулар басталады
Соңғы уақытта eVTOL, electric vertical take-off and landing атты көліктің жаңа түрі өзіне назар аудартуда, аудармасы – «электр жетегі бар тік ұшу және қону ұшу аппараттары». Сырттай қарағанда eVTOL ұлғайтылған квадрокоптер немесе дронды еске түсіреді.
Ұшу жарамдылығы сертификатын алған және eVTOL сериялық өндірісін іске қосқан әлемдегі алғашқы компания қытайлық Ehang (EH) болды. Жаппай өндіріске қалаішілік қажеттіліктер үшін екі модель — EH116 (бір орындық) және EH216 (екі орындық) іске қосылады. Барлық түрлендірулерді дербес операторлар өздерінің команда беру және бақылау жүйесі арқылы басқарады. EH216 бір зарядта сағатына 100 шақырым жылдамдықпен 35 шақырымды өтуге қабілетті. Бірақ бұл тек Қытаймен шектелмейді. EHang алдағы екі жылда БАӘ-де аэротакси іске қосуы мүмкін: 2024 жылдың сәуір айының соңында қытайлық компания мен Әмірліктерден Multi Level Group пен ADIO стратегиялық ынтымақтастық туралы келісті.
БАӘ нарығында EHang жалғыз болмайды: сол жылдың ақпан айында eVTOL-дың ең көрнекті американдық әзірлеушілерінің бірі Joby Aviation (JOBY) Дубайдың Жол және көлік басқармасымен 2026 жылдың басына қарай әуе такси қызметін іске қосу туралы келісімге қол қойды. Joby Aviation S4 ұшу аппараты ұшқыштың бортына төрт жолаушыны орналастыруға және сағатына 320 шақырымға дейінгі круиздік жылдамдықпен 240 шақырымға қозғалуға қабілетті.
eVTOL өндірушілері үшін батыс нарықтары мақсатты болып табылады. Алайда онда әуе қозғалысын ұйымдастыру оңай емес. Нормативтiк базаны әзiрлеу және сертификаттау үшiн уақыт қажет болады. eVTOL-мен бірлесіп пайдалану үшін тікұшақ айлақтарын қайта жабдықтау, оларды клиенттік терминалдармен және зарядтау станцияларымен жарақтандыру қажет.
Бұл жерүсті көлігі жақын арада өткенге кетеді дегенді білдіре ме? Әрине, олай емес. АҚШ нарығындағы тағы бір көрнекті ойыншы Archer Aviation (ACHR) eVTOL тек белгілі бір бағыттар бойынша ғана ұшады деп пайымдайды. Компания қалалық әуе көлігін өндіру мен пайдалануды айтарлықтай ұлғайту 2025-2028 жылдар кезеңіне тура келеді деп есептейді.
Атап айтқанда, American Airlines (AAL), United Airlines (UAL) және Delta Air Lines (DAL) жолаушыларды әуежайға дейін және одан жеткізу үшін осындай қозғалыс құралдарын пайдалануға дайындалуда. Бұл жол желісінің бөліктерін жеңілдетуге, зиянды қалдықтардың көлемін азайтуға, әскери мақсаттағы тактикалық артықшылықтарды күшейтуге және т.б. мүмкіндік береді.
Қазір әлемде 57 елде екі жүзден астам әлеуетті алаң бар, онда таяу болашақта аэротаксиді іске қосу жоспарланып отыр. Нарық айтарлықтай серпінді болады: Fact MR деректеріне сәйкес, ұзақ мерзімді өсу қарқыны 2034 жылға дейін 21,5% құрауы мүмкін. Батыс елдерінің көлік жүйелеріне eVTOL Азияға қарағанда бір-екі жылға кешіктіріліп, баяу енгізілуі мүмкін: барлығы да бір елдің шегінде қаладан қалаға қарай өзгеруі мүмкін әкімшілік кедергіге тіреледі. Ұшу басталғаннан кейін өсім экспоненциалды болуы мүмкін, бірақ нақты болжам жасау әзірге қиын.
Аэротакси EH216
Техникалық сипаттамасы
- 1,93 м – Фюзеляждың биіктігі
- 5,73 м – Фюзеляждың ені
- 620 кг – Максималды ұшу салмағы
- 30 км – Максималды қашықтығы
- 130 км/с – Максималды есептеу жылдамдығы