Болашаққа көзқарас
Біз әр түрлі саладағы сарапшылардан таяу жылдары дамитын үрдістер туралы айтуды сұрадық
Он жыл бұрын фитнес-қосымшалар үй жаттығуларында революция жасады. Пайдаланушылар енді минуттарды санай отырып, қабырғаға қарауға мәжбүр болмады, өйткені олар қызықты бейнеконтент пен жолдастық кездесулер немесе серіктестік аясында басқа адамдармен сөйлесу мүмкіндігіне ие болды. VR-фитнес үйреншікті жаттығу қосымшаларымен салыстырғанда алға тағы бір қадам жасауға мүмкіндік береді: енді сіз виртуалды әлемді бақылап қана қоймай, оның бір бөлігі бола аласыз.
VR нарығы, әсіресе, өткен күзде шығарылған Meta Quest 3-тің табысын ескере отырып, сындарлы массаға жақындап келеді. Бес жыл ішінде виртуалды шынайылық гарнитуралары әдеттегі құбылысқа айналады және күн сайын фитнес, ойын-сауық немесе жұмыс үшін пайдаланылады деп күтілуде.
Болашақта салауатты өмір салты бірінші орында болмақшы, ал VR белсенді болудың ыңғайлы және қызықты тәсілін ұсынады. Бірақ нағыз сиқыр оның сізді төрт қабырға сыртына шығару қабілетінде. Алайда VR барлық белсенділік түрлерін ауыстыруға арналмаған. Ол уақыттың жетіспеушілігі, басқа да сабақтардың қолжетімділігі немесе қолайсыз ауа райы жағдайлары сияқты кедергілерді еңсеру үшін ыңғайлы шешімді ұсына отырып, оларды толықтыруға арналған.
Крионика* бірнеше технологияларды әзірлейді, олардың ішінде адам денесі организм функцияларын толық сақтай отырып, мінсіз мұздатылады және ерітіледі деп болжайтын кері криосақтау. Бұл әдістеме бүгінде зертханалық жануарлардың ішкі органдарында пысықталуда. Және біз эксперименттер табысты аяқталатынына сенімдіміз, ал 20 жылдан кейін кішкентай аңдар, бәлкім, тіпті адамдар да мұздатылады. Бұл технологияны іс жүзінде қолдануға келетін болсақ, ол алыс ғарыштық ұшулар үшін өте қажет болуы тиіс. Екінші тәсіл нанороботтардың көмегімен ми мен дененің жұмысын жасушалық деңгейде қалпына келтіруді көздейді. Бұл — адамзаттың болашағын түбегейлі өзгертетін ауқымды бағыт. Осы бағыттағы ғылыми әзірлемелерді жандандыруды және жасанды интеллект технологияларын дамытуды ескерсек, адамзат криопациенттерді 30 жыл бойы жандандыруды үйренеді деп болжайтын едім.
*Болашақта оларды жандандыруға және қажет болған жағдайда емдеуге болады деген үмітпен адамдар мен жануарлардың ағзаларын терең салқындату жағдайында сақтау технологиясы
Соңғы жылдары адамның жеке санасын, кейiннен сандық «миын» өсiрiлген денеге енгiзе отырып, компьютерлiк модель түрiндегi ақпарат бойынша белсендi сақтау тәсiлдерi әзiрленуде. Жеке тұлға — бұл бірегей сипаттамалардың өте кең жиынтығы, бірақ егер олардың барлығы ең болмағанда компьютерлік модель түрінде қайталанса, организм жасушаларынан өсірілген денені қосу және оның сенсорлық жүйесін жаңарту кезінде, эмоциялық және зияткерлік саланың жекелеген ерекшеліктерін сол адамның сақтап қалу мүмкіндігі бар.
Алдыңғы ұрпақтармен салыстырғанда қазіргі жастар қоғамға, әлеуметтік сала мен этикаға көбірек бағдарланған. Жастар өздерінің қаражаты әлемге және оның тұрғындарына пайда әкелетін әрі барынша әділ мүмкіндіктер туғызатын кәсіпорындарды қолдау арқылы орынды пайдаланылатынына сенімді болғысы келеді.
Жастардың қаржы жұмсауға мүмкiндiктерi аз, олардың бастарында үйлерi болуы сирек жағдай, демек, олар үшiн ақша табуға қарағанда, уақытқа басымдық көп. Олардың қаржылық жетілуінің қаржылық дағдарыс кезеңіне тура келетінін ескере отырып, жас ұрпақтың шектеулі ресурстармен өмірден көбірек ақша алуға мүмкіндік беретін қосымшалар мен сервистердің танымалдығының орасан өсуін күтемін.
Жасанды интеллектіні құқық субъектісі деп танудағы негізгі қиындық - ол оның шешім қабылдап, іс-әрекеттерді адам сияқты жасамайтындығында. Жасанды интеллект өз әрекеттерінің қоғамдық қауіптілігін сезінді ме, қандай да бір әдейі немесе абайсызда болған әрекет пе, оны қалай түсінуге болады? Шын мәнінде, бұл сұрақтарға философтар жалпылама түрде жауап беруі тиіс. Тек осыдан кейін ғана заңгерлер олардың қорытындыларын нақты құқық қолдануға бейімдей алады.
Пилотсыз автомобиль қатысатын ЖКО кезіндегі азаматтық-құқықтық жауапкершілік жүргізуші-адамның басқаруындағы машинамен болған жағдайдағыдай болады. Көлік құралының иесіне жоғары қауіп көзі ретінде жаза қолдануға тура келеді.
Тұжырымдамалық сипаттағы құжаттар (Жасанды интеллектті дамытудың ұлттық стратегиялары) кем дегенде төрт мемлекетте — Францияда, Канадада, Қытайда және Данияда қабылданды. Ұшқышсыз жүйелерді реттеу проблемаларын Германия мен ҚХР-да шешуге тырысуда. АИ пайдалану этикасына келетін болсақ, халықаралық деңгейде АИ жауапты дамыту туралы Монреаль конвенциясы қабылданды, ЕО деңгейінде сенімді жасанды интеллект үшін әдеп жөніндегі нұсқаулық және сот жүйелерінде АИ пайдалану жөніндегі Еуропа Кеңесінің Еуропалық этикалық хартиясы жұмыс істейді.
Қазіргі заманғы қалаларда нейрожелілер мен жасанды интеллект негізіндегі өнімдер кеңінен пайдаланылады. Бейне-камералар желілері машиналардың бетін және нөмірлік белгілерін тану жүйелерімен жабдықталған, бұл бұзушылықтардың нақты түрлерін анықтауға мүмкіндік береді. Бейнені өңдеу кезінде жасанды интеллект базасындағы шешімдердің көмегімен нақты адамның жеке басын анықтауға болады. Тұтастай алғанда, қалалар құжат айналымы және азаматтардың өтініштерімен жұмыс істеу сияқты күнделікті міндеттерді, оның ішінде чат-боттар арқылы кері байланысты АИ-ге береді. Сондай-ақ жинақталған статистиканы мониторингілеу және талдау автоматтандырылады.
Келесі мәселе — АИ қаланың жұмыс істеуін тікелей басқара ма, азаматтардың өмірі мен денсаулығына, көлік жағдайына немесе қауіпсіздікке әсер ете ме, бірақ бұл АИ-ны құқық субъектісі деп тану керек дегенді білдіреді, ал бұл өте абсурд. Шартты робот-мэрді деректердің өте көп мөлшерінде оқытуға тура келетіні анық.
Жаңа қалаларға келетін болсақ, жаңа елді мекенді жобалау және құру идеясы Ежелгі Мысыр заманынан бері өзекті болып келеді. Бірақ шындығында оны жасау оңай емес. Ең болмаса ең үздік сәулетшілер Бразилиа астанасы болуы тиіс тамаша қаланы жобалаған Бразилияның мысалын еске түсіруге болады, бірақ оның тарихы жоспарланбаған бағытқа кетті: 2 млн кедей фавелла қаласының айналасында тұрғызылды. Сыртқы қатаң шектеулерсіз Араб шөліндегі NEOM жобасы сияқты барлық «жасанды» қалаларды осындай тағдыр күтіп тұр. Қала — бұл тек ғимараттар, технологиялық жүйелер ғана емес, бұл салада әлі де консерватизм көп. Бірақ мен АИ мен сандық технологиялар қалаларды жайлы, жасыл түске айналдыратынына сенімдімін. Олар барлық процестер тұрғысынан толығымен ашық болады, өйткені барлық жерде олардың қол жетімділігі шегінде болып жатқан барлық нәрселер туралы ақпаратты нақты уақыт режимінде беретін датчиктер пайда болады.
Жақын болашақта роботтар курьер адамдарды жұмыстарынан ығыстыра алмайды, бірақ олар жеткізу уақыты мен құнын қысқартуға сапалы әсер етеді. Бұл онлайн-шопинг танымалдығының артуына әсер етуі мүмкін.
Жасанды интеллект негiзiнде қазiргi заманғы өнiмдердi әзiрлеу бiлiм беру сапасын жақсартуға және инженерлiк мамандықтардың беделiн қайтаруға ықпал етедi. Индустрияда инженерлерден басқа, роботтарды пайдалану арқылы технологиялармен жұмыс істеуге бірегей мүмкіндік алатын жоғары сыныпты программистер, дата-сайентистер және басқа да кәсіби мамандар сұранысқа ие.
Жаңа жұмыс орындары роботтардың мониторингі мен оларға техникалық қызмет көрсету, бағдарламалық қамтамасыз ету сияқты салаларда белсенді түрде пайда бола бастайды.
Жыл сайын адамдар экологиялық проблемаларды шешуге саналы түрде қарайды, бұл қоршаған ортаны қорғаудың жаһандық трендін дамытуды және СО2 шығарындыларын азайтуды көздейді. 2019 жылдан бастап біз аккумулятормен жұмыс істейтін жеткізуші роботтардың үш буынын шығардық. Қазір де, болашақта да олар экологиялық қауіпсіз. Жасанды интеллект өз кезегінде жетілдіріліп, орнықты тұтыну қағидаттары негізінде түрлі салаларға интеграцияланатын болады.