Муқаддима
Одатда бирон ғайридин мутафаккирнинг мулоҳазалари билан бўлишсам, диндош оғаларимиз ва опа-сингиллармиздан изоҳлар ва шахсий ёзишмада: датда бирон ғайридин мутафаккирнинг мулоҳазалари билан бўлишсам, диндош оғаларимиз ва опа-сингиллармиздан изоҳлар ва шахсий ёзишмада: Бир ўйлаб кўрсам, бу умуман тўғри муносабат экан. Мусулмон шахс худди султон ҳарамини қўриқлагандек ўз онгини эҳтиётда сақлайди, ҳар бир дуч келаётган ғоя-фикрларга шубҳа билан қарайди, айниқса улар ташвиқот кайфиятида бўлса. Агар жаҳоннинг барча динлари, мафкураларига қарасангиз, тарих мобайнида ўзларининг келиб чиқиш моҳиятидан узоқлашиб кетгани ва ҳатто зиддига айланиб қолганини кўриш мумкин. Ислом эса ўзининг асл моҳиятини сақлай олган йўлдир. Тўғри, асрлар давомида...
HAKIM TERMIZIYNING ANIQ VA TABIIY FANLARGA OID MEROSI
Turkistonlik ulugʻ qomusiy olim, buyuk mutasavvif Abu Abdulloh Muhammad ibn Ali ibn Hasan al-Hakim at-Termiziy (taxminan 750-869) dunyo tarixidagi taniqli siymolardan biridir. Fiqh, tasavvuf va kalom ilmlarida yetuk ulamo sanalgan bu kishining aniq va tabiiy fanlar sohasidagi qarashlari ham diqqatga sazovordir. Termiziyning bu fanlarga oid ikkita mashhur asari hozirgacha saqlanib qolgan. Bular “Solnoma” (“Yillar toʻgʻrisida kitob”) va “Navroʻznoma” (“Yilboshi toʻgʻrisida kitob”) boʻlib, ikkalasi ham astronomiya, xronologiya va meteorologiyaga oiddir. Xususan, “Solnoma” asarida 12 ta muchal, va bu muchallarga toʻgʻri keladigan yilda nimalar yuz berishi mumkinligi xususida soʻz ketadi. Lekin biz buni bashorat qilish deb tushunmasligimiz...