Ураннан пайда
Айқын емес инвестициялық идеяның беріктігін тексереміз
Адамзатқа белгілі бірде-бір металл өзіне мұндай қарама-қайшы көзқарас тудырмаған шығар. Уран атом электр станцияларын басқарушылар үшін де, оны ядролық қару үшін толтырма ретінде пайдаланатын әскерилер үшін де бірдей маңызды. Бірақ соңғы кездері оған деген сұранысты үшінші тарап - Уолл-стрит инвесторлары да анықтап отыр.
Жаңа өзгеріс
Кез келген тауардың баға белгілеудің маңызды бөлігі – сұраныс пен ұсыныстың серпіні. Атом энергетикасында металға сұраныс салыстырмалы түрде тұрақты және болжамды болып қалуда, өйткені мамандарға атом электр станциясының жұмысы үшін қажетті отын көлемі алдын ала белгілі. Қазір баға белгілеуде маңызды рөл атқаратын қаржы индустриясы тарапынан сұраныстың болжамы азырақ.
Егер 2000 жылдардың басында World Nuclear Association деректерiне сәйкес уранның споттық нарығына қатысушылардың 90% -дан астамы нақты сектор (коммуналдық кәсiпорындар мен өндiрушi компаниялар) болса, онда 2011 жылға қарай олардың үлесi 30% -ға дейiн төмендедi. Бос орынды кәсіби трейдерлер мен қаржыгерлер иеленді, бұл металл бағасының алыпсатарлық өсуіне алып келді.
Қазіргі онжылдықта жағдай қайталануда, бірақ бұл жолы ядролық отынға деген сұраныс биржалық құралдарды пайдаланатын инвесторлардың неғұрлым көп тобы тарапынан қызып келеді. 2021 жылы физикалық уранға инвестициялайтын Sprott Physical Uranium Trust жабық инвестициялық қоры пайда болды. Құрылған сәттен бастап оның таза активтерінің құны $630 млн-нан $5,6 млрд-тан астамға дейін өсті, ал оның пай құны $9,27-ден $11,11-ге дейін өсті.
Жеке инвесторлар үшін ең қолайлы құралдар ETF болып табылады. Бұл ретте уранның споттық бағасымен оң корреляциясы бар неғұрлым iрi және өтiмдi екi қордың ерекшелiгiн қарайық.
Global X Uranium ETF (URA) металл өндірумен және атом өнеркәсібі үшін жабдықтар өндірумен айналысатын компаниялардың акциялар қоржынына инвестициялайды. Қор қаражатының 10% -ға жуығы біз айтып өткен Sprott Physical Uranium Trust компаниясына салынған. Осы ETF комиссиясы жылына 0,69% құрайды, басқарудағы активтердің жалпы көлемі – $2,9 млрд.
VanEck Uranium + Nuclear Energy ETF (NLR) қоры споттық бағамен аз корреляцияланады, бірақ өз құрамында атом электр станцияларымен жұмыс істейтін коммуналдық кәсіпорындардың үлесі неғұрлым жоғары (капиталдандырудың 40% -дан астамы). NLR тек уранды бағамдау динамикасына ғана бағдарланбайды, себебі коммуналдық кәсіпорындарға ядролық отынның төмен бағасы тиімді, бірақ бұл қор атом энергетикасының танымалдығын жалпы өсімге қоятындар үшін қолайлы шешім болуы мүмкін. Қор комиссиясы - $149 млн басқарудағы активтердің жалпы сомасы кезінде – 0,61%.
Атом энергетикасында уранға балама ретінде торий пайдаланылуы мүмкін
Жаһандық теңгерімсіздік
Дегенмен, уранға сұраныстың іргелі факторын есептен шығаруға болмайды. Жаңа АЭС салу елдердiң энергия жүйелерiн тұрақтандыруға және олардың мұнай өнiмдерi мен табиғи газға тәуелдiлiгiн төмендетуге қабiлеттi.
Оның үстіне, әлемдік экономиканың «көміртегі бейтараптығына» көшуін ескере отырып, Халықаралық энергетикалық агенттік (ХЭА) өзінің оптимистік болжамына ғаламдық ядролық қуаттардың өсуін ғасырдың ортасына қарай екі еседен астамға жеткізеді. Егер, біз жазғанымыздай, электр станцияларының металға деген сұранысын болжау қиын болмаса, онда өндіруші индустрияның энергетиктердің бұл шикізатқа деген болашақ қажеттілігін қанағаттандыру қабілетін бағалау әлі де қиын.
Ал, экономиканың кез келген оқулықта баяндалған қарапайым ережелері айтқандай, шектеулі ұсыныс кезінде тауар бағасы әдетте жоғарылайды...