Қиылыста
Компаниялардың биржаға шығуының негізгі жолдарын талдайық
Қарқынды дамып келе жатқан қаржы әлемінде жеке инвесторлар үнемі еститін үш негізгі термин бар: IPO, pre-IPO және SPAC. Бұл аббревиатуралар компаниялардың биржаға шығуының және қор нарығында ақша тартудың әртүрлі тәсілдерін білдіреді.
Бұл мақалада біз олардың әрқайсысын талдап, басты айырмашылықтарды атап өтеміз.
Pre-IPO: бірінші вагонға секіру
Pre-IPO — бұл алдағы 12-24 айда жария болуды жоспарлап отырған компанияға инвестиция салу мүмкіндігі. Мұндай мәмілеге қатысу эмитенттің акцияларын биржаға шыққанға дейін IPO бағасымен салыстырғанда ықтимал жеңілдікпен сатып алуға мүмкіндік береді. Бастапқы орналастыруға дейін сатып алу әдетте жеке капитал қорлары немесе венчурлық компаниялар арқылы жүзеге асырылады. Pre-IPO-да шығарылған қағаздар көбінесе институционалдық инвесторларға, ауқатты жеке тұлғаларға және қызметкерлерге жеке орналастыру шеңберінде жеңілдікпен ұсынылады.
IPO-ға дейінгі ең үлкен сауда платформаларының бірі - NASDAQ Private Market. 2004 жылы құрылғаннан бері жүйеде сауда көлемі $45 млрд-тан асты. Платформада 160 мыңнан астам қатысушы, сондай-ақ акцияларын сатып алуға болатын 180-ден астам жалғыз мүйізді компаниялар тіркелген.
IPO: биржалық дебют
Акцияларды бастапқы орналастыру (IPO) - бұл биржада өз қағаздарын сату арқылы капитал жинағысы келетін жеке компания үшін маңызды кезең. IPO эмитенттерге инвесторлардың кең базасына қол жеткізуге және бизнесті кеңейту үшін қомақты қаражат алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл ерте инвесторлар мен қызметкерлерге өз салымдарынан пайда табуға мүмкіндік береді.
Американдық IPO нарығы үшін қазір оңай уақыт емес. 2022 жылдың қорытындысы бойынша Биржаға тек 181 компания шықты, бұл рекордтық орналастыру көлемі (1031) тіркелген 2021 жылғы деңгейден 82,5%-ға төмен. 2023 жылы нарықтағы дебюттердің төмендеу тенденциясы жалғасты, қазан айының ортасында Уолл-стритте 129 IPO болды, бұл өткен жылмен салыстырғанда 22,5% - ға аз.
SPAC: қоғамдық сатып алу
Көптеген жылдар бойы SPAC капитал нарықтарында танымалдығы төмен инвестициялық құралдар болды. Бұл 2017 жылы SPAC-тің бастапқы орналасуы мен бірігуі көбейе бастаған кезде өзгере бастады, 2021 жылы шыңына жетті, өйткені жеке компаниялар оларды дәстүрлі IPO-ға тартымды балама ретінде қарастырды.
SPAC (Special Purpose Acquisition Companies) биржаға шығудың бірегей тәсілі ретінде кеңінен танымал болды. Шын мәнінде, бұл жеке компанияны сатып алу және оның жария мәртебесін алу мақсатында ғана құрылған кәсіпорын. SPAC акциялары биржада да саудаланады, оларды мәміле жасалмай тұрып сатып алуға және табуға болады.
Әдетте, SPAC «құрбандығын» іздеу және сатып алуға екі жылдық мерзім қажет. Егер осы мерзім ішінде қолайлы мақсат табылмаса, SPAC заңды тұлғасы жойылып, инвесторлар ақшаларын қайтарып алады. Жеке инвесторлар SPAC қағаздарына инвестициялау арқылы пайда көре алады, оның басшылығы болашақта сатып алу үшін қолайлы компания табады. Сондай-ақ, SPAC Директорлар кеңесінің құрамына назар аударған жөн: олардың бұрынғы жұмыс тәжірибесі, бұл мақсатты қай секторларда іздейтіні туралы жанама түсінік бере алады.
SPAC және IPO айналасындағы қарбалас 2021 жылы ең жоғары деңгейге жетті, содан кейін 2022 жылы орналастыру қиын болды. Реттеуші бақылау және SPAC бірігу сапасына көбірек көңіл бөлу инвесторлар арасында сақтық тудырды. Сонымен қатар, нарыққа осылай шыққан көптеген компаниялар 2020-2021 жылдары осы тақырып бойынша хайптан кейін әлсіз динамиканы көрсетті. SPAC-пен бірігу нәтижесінде жария болған компаниялардың тиімділігін өлшейтін DE-SPAC индексі 2022 жылы шамамен 75% - ға төмендеді. Егер 2021 жылы осындай 600-ден астам жоба нарыққа шығып, олар $160 млрд тарта алса, бір жылдан кейін олардың саны 90-ға дейін азайды, ал инвестициялардың жалпы сомасы $25 млрд-қа дейін төмендеді.
Үш ағайынды
IPO, pre-IPO және SPAC қаржылық ландшафтты өзгертуде маңызды рөл атқарды. Соңғы жылдары олар бір жеке инвесторларға қол жетімді болды және олардың дамуының әртүрлі кезеңдерінде қызықты жобаларға инвестиция салуға мүмкіндік берді. Дегенмен, инвестицияның барлық үш түрінің айқын артықшылықтарын ескере отырып, енді ғана жария болуға дайындалып жатқан компанияларға салынған инвестициялармен байланысты тәуекелдерді түсіну де маңызды. Әртараптандыру туралы ұмытпаңыз және егер сіз мәміле жасауға бел бусаңыз, ұзақ мерзімді жобаларға кіріңіз.
