Jenevada O‘zbekistonning reabilitatsiya va reintegratsiya qilish bo’yicha tajribasiga bag’ishlangan taqdimot bo’lib o’tdi
2024-yil 11-noyabr kuni Birlashgan Millatlar Tashkilotining Jenevadagi shtab-kvartirasida “Suriyaning shimoli-sharqidan qaytganlarni samarali reabilitatsiya va reintegratsiya qilish – O‘zbekiston tajribasi – globallikdan mahalliy darajagacha” mavzusida yuqori darajadagi tadbir bo‘lib o‘tdi. Tadbir O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti (SMTI) va Global hamkorlik va barqarorlik fondi (GCERF) tomonidan tashkil etildi.
Аҳмад Аъзам. Алмисоқдан қолган Карим (ҳикоя)
Карим — пастаккина, кўримсизроқ йигит, лекин жуда кучли, чайир, муштумлари юм-юмалоқ, тошдек қаттиқ. Карим тош кўтариб, эспандер билан қўлларини роса пишитган. Агар иккита ёнғоқни кафтида сиқса, ёнғоқлар эзилиб, мағзи пўчоғига ўтиб кетарди. Қалпини топиб урса, ҳар қандай йигитни ҳам қулатади. Пахтада, ётоқни тозалашга ўзининг ўрнига уни мажбурламоқчи бўлганда, факультетнинг энг уришқоқ, бўйчан йигитларидан бири — каттақўрғонлик Искандарни қалпини топиб бир урган, яхши ҳамки, девор бор экан, бўлмаса, Искандар учиб тушарди. Агар шунда Искандарнинг шериги Қодир Каримни маҳкам қучоқлаб олмаганда, Карим уни чатоқ қиларди. Лекин, бари бир, Қодир қўйиб юборгандан кейин у ҳеч нарса қилолмади — улар зўрлик қилишди. Аламдан Каримнинг кўзига...
Самарқанднинг ўзи бир туш...Ёзувчи Аҳмад Аъзам билан шоир Нодир Жонузоқ суҳбати
- Аҳмад ака, сиз Самарқанд адабий муҳитида тарбияланиб, кейин пойтахтга келган ижодкорсиз. Айтинг-чи, СамДУ ижодий муҳитида шаклланган, сизга бир умр ҳамроҳлик қилган, ҳар хил вазиятларда асқотган жиҳат, кўникмаларингиз борми?
Ёзувчи — Шахс бўлиши керак.Шукур Холмирзаев
Хў-ўп, Шодиқул Ҳамро. Эшитгансиз. Кўргандирсиз ҳам: жуда келишган зиёли йигит. Адабиётни шу қадар севади ва уни бор бўйи билишга шунчалик ҳаракат қилаётибдики, замонавий дунё адабиётини ўзлаштириб бўлаёзди. Унинг адабиётга бўлган меҳри “адабиётга суянибгина яшаётган” адибларга нисбатан меҳри билан омухта бўлиб кетган. “Ёшлик” журналида ишлаб юрганида жариданинг мазмунли чиқиши учун нималар қилмади. Масалан, менинг “Ёзувчи” деган воқеий ҳикоям “Шарқ юлдузи”да чоп этилиши керак эди. Шодиқул шундан хабар топиб, ҳикоянинг ксерокопия қилинган бир нусхасини ўқиди-да, менга ёпишиб олди: “Ёшлик” — боп экан. Бизга берасиз!” Мен айтдим: “Шарқ юлдузи” билан келишганмиз. Менга дуруст ҳақ тўлашади”, дедим. Шодиқул “Шарқ юлдузи” тўлаяжак қалам ҳақини...
Шукур акани эслаб . Шодиқул Ҳамро
Дунёда адабиётдаги реализм билан ўтган асрда бизнинг адабиётимиздаги реализм ўртасида ер билан осмонча фарқ бор. Дунё адабиётида бугунги кунда ҳам айнан реалистик руҳда кўплаб асарлар ёзилмоқда ва улар китобхонлар томонидан севиб ўқилмоқда. Аммо бизнинг миллий адабиётда ўтган асрда “социалистик реализм руҳи”да яратилган асарларнинг бугунги кунда номини ҳам эслолмаймиз. Бу ҳақида ҳозир батафсил тўхталиш ниятим йўқ, эҳтимол, мавриди келганда, фикрларимни айтарман. Ҳозир буларни қайд этишдан мақсадим шуки, ўша даврда Шукур Холмирзаев ўзининг бетакрор ижоди билан реализм ҳақидаги ана шундай сохта қараш ва тушунчаларни бузиб ташлади, ўзининг асарлари билан миллий адабиётимизни қайсидир маънода дунё адабиётига яқинлаштирди.
Оқ йўл. Олим ОТАХОНОВ
Дўрмонда семинар давом этаётган кунлари бир йигитча ҳикояларини ўқиб, муҳокамада қатнашишимни илтимос қилди. Очиғи, олмоқчи эмасдим. Иккиланиб турганимни сездими, бу ерда бошқача фикр айтишлари мумкин, деб қўшиб қўйди.
Аҳмад Аъзам. Ойимнинг гарашалари (матн)
Бир мунг келади, қадимлардан тўғри чиқиб, кўкрагимни қийиб ўтганича эртанги кунимга тортилиб туради бу ингичка сим дор. Болалик кунларим шу дорга тизилган. Ойим, тиззаларида тикиш, нигоҳлари игна тешигидан ўтиб, узоқ-узоқларга – қизликлари ўтган узоқ тоғдаги Гараша деган қишлоққа кетиб қолган. Оғир сўлиш олишларидан биламан: э-э, тошқўрғонда турар эдик, бир ёнғоқлар бор эди, бир ёнғоқлар! Хаёлимга ҳайбатли тоғлар келади, шарқираган сойлари бўйи қуюқ ёнғоқзор. Ойим бир куни сув олишга тушсалар, бир одам осмонга шохалаб кетган шундай ёнғоқнинг тагида унга қараб туриб: “Э-эҳ-ҳе! Аққол солибди бу!”, деган экан, шиғил солиб турган ёнғоқ бечора шу заҳоти ўртасидан қарс айрилиб, синиб тушибди. Кўзи шунақа ёмон одам, бир нарсага тикилмасин...
Шодикул ХАМРО ОЛОВХОН В МОЁМ СНЕ Рассказ
Был ранний вечер четверга, но после долгого и трудного рабочего дня силы у меня остались только на то, чтобы прийти домой и уснуть как убитому. Не могу припомнить, чтобы когда-нибудь я спал так долго. Словно под воздействием какой-то таинственной силы я не пробуждался от заката до самого рассвета. И привидился мне очень странный сон, будто я проснулся посреди ночи, встал с кровати и направился к двери. Снаружи стояла тёмная ночь, но двор наполнился белым светом, будто всё вокруг было залито молоком. Над домом поднялась полная луна, накрыв окрестности шёлковой занавесью, сотканной из серебрянных лучей, всё живое восторгалось этой чудесной ночью, не было слышно ни звука, и даже по обыкновению шумевшие собаки замолкли. Эта мёртвая тишина...