Егер былай десең: Жарайды, жанды нәрселерде ләззат бар дейік, ал жансыздарда қандай ләззат болуы мүмкін?

Уа, адам! Халық арасында күпірліктің лебі сезілетін қауiптi сөздер тараған. Оны қауiптілігінен бейхабар имандылар да пайдаланады. Сол қауiптi сөздердің ең қатерлi үшеуін баяндап берейін.

Жауап: Бұдан бұрын бұл мәселе жөнінде бір рисале жазғанмын. Сөйтіп, дінсіздердің аузына құм құйған едік. Қазір ол рисале жоқ, ол кездегі жазғандарым да есіме түсе қояр емес. Жиырма төртінші Сөздің Үшінші тармағында бұл мәселе біраз жазылғанды. Сондықтан, оның кейбір маңызды тұстарына ғана қысқаша тоқталып өтеміз.

Уа, ғапыл Саид! Байқа!

«даббет-үл арз» мәселесіне келер болсақ, ол туралы Құранда қысқа-нұсқа, ишара түрінде баяндалған. Оның хал тілімен не айтқаны, не сөйлегені жазылған. Ал егжей-тегжейлі баяндайтын жағы болса, мен әзірге басқа мәселелердей нақты біле алмай отырмын, дегенмен қысқаша былай дер едім:

Сілтеме: Апырмай дүние сарайын жылытып тұрған Күн дейтін ошақтың яки шамның жанып тұруы үшін қаншама отын, көмір мен жанар май керек десеңізші! Бір күн жануы үшін астрономия пәнінің есебі бойынша, бір миллион жер шарындай отын, мыңдаған теңіз жанар май керек екен. Енді өзің ойлашы! Оны отынсыз, жанар-жағар майсыз үнемі жандырып отырған Қадир-і Зүлжәлалдың құдретіне, хикметіне, қаншалықты ұлық екеніне ой жүгірт. Күннің зәрелері қанша болса сонша «Субханаллаһ, Мәшаллаһ, Бәрекаллаһ» деп айт!

Қандай бір нәрсе болмасын ғылыми болмысындағы жағдайларға қарар болсақ, керемет тәртіп, әсем жағдай, тірі жемістері бар екеніне куә боламыз. Міне, бұл олардың өзіне тән мағынауи тірілікке ие екендіктерін көрсетеді. Рас, Әзели тірілік, Күннің шуағы тәріздес көз алдымыздағы тіріліктің қайнар көзі болып табылады. Әлбетте, ондай шексіз тірілік тек мына шәhәдет әлемімен, яғни осы дүниемен, тек осы шақпен, тек қарапайым денемен шектеліп қалуы мүмкін емес.

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

БІРІНШІ СҰРАҚ: Хазіреті Хызыр Алейһиссаламның тірі екені рас па? Рас болса кейбір мықты ғалымдар оның тірі екенін неге қабылдамайды?