Ей, мына Әмәуи мешітінде отырған бауырларым және Ислам әлемі атты алып мешіттегі туысқандарым!

Бейқамдар: "Зілзәла жер астындағы заттардың өзара қосылып қайнауынан, зат алмасуынан пайда болады" деп даурығады. Жер сілкінуді кездейсоқ, табиғи құбылыс, мақсатсыз оқиға деп санайды. Олар, мұндай оқиғалардың материалдық емес, мағынауи себебін түсінсе ғой оянып тәубеге келер еді. Олардың әлгіндей сөзінде ақиқат бар ма? Неге сүйеніп айтады?

Бір топ жас, мына замандағы әзәзіл де құйтырқы, нәпсі қоздырар нәрселер мен әуестіктің шырмауынан сескеніп: "Ақыреттік жарқын өмірімізді қалай сақтап қалуға болады?" – деп, "Рисалей Нұрдан" медет сұрады. Мен оларға, "Рисалей Нұрдың" рухани тұлғасының атынан былай дедім:

Жауабы: Жалпы махаббат қылу, яғни қатты жақсы көру екі түрлі болады.

Адамзат өмірі дегеніміздің өзі – жолаушылық. Құранның нұрымен байқап көрсем, дәл қазіргі жағдайда бұл жол батпаққа кірді. Бишара адамзат осы жиіркенішті, сасық, батпақты жолда жығылып-сүрініп кетіп барады. Алайда, адамзаттың бір тобы бөгетсіз сара жолды тауып сонымен жүріп барады. Ал бір тобы әлгі батпақты жолдан аман шығу үшін қолдарынан келгенше кейбір құралдарды тауып алған. Көпшілігі осынау батпақты жолдың тереңіне түсіп, қараңғылықтан шығар жол таппай мүлде адасуда. Ал әлгі батпақты жолдағылардың жүзден жиырмасы мастыққа түскендіктен сасық батпақты жұпар иісті әтір деп, бет-ауызына жағып, былғануда, сүрініп-қабынып жүріп, батып кетіп жатыр. Қалған сексен пайызы бұл...

Адам баласы бүкіл әлемді Жаратушы Аллаhқа шексіз сүйіспеншілікте болу үшін жаратылған. Өйткені оның бойында Жамалға (Әсемдікке) деген ынтызарлық, кемелдікке деген құштарлық және ихсанға, яғни жарылқануға, сыйлануға деген құмарлық бар. Енді, Жамал, Кәмал және Ихсанның дәрежесіне қарай әлгі сүйіспеншілік те арта бермек. Ол ғашықтықтың шыңына дейін барады. Әрі мына кішкене адам баласының шағын жүрегіне аса үлкен ғашықтық сезімі берілген. Иә, жүректің тарыдай ғана сандықшасы тәрізді Қууа-и Хафыза (есте сақтау қабілеті) бейне бір кітапхана секілді мындаған кітапты қамтуы, адамның жүрегі бүкіл Әлемді қамти алатынын және соншалықты ынтызарлықпен сүйе алатындығын көрсетеді. Иә, адамзаттың Ихсан, Жамал және...

[Хашірге иманның көптеген рухани пайдаларынан және өмірдегі көрініс нәтижелерінен бір ғана маңызды нәтижесі қысқаша баяндал­ мақ. Оның адамның жеке өміріне, әсіресе қоғамдық өміріне аса қажеттілігін, тіпті ауадай керек екендігін дәлелдейтін өте күшті айғақтары бар.]

Тіпті логика ілімінде «Қазие-и макбуле» деп аталатын қағида бар. Яғни жоғары дәрежелі кісілердің дәлелсіз айтқан сөздерін мақұл көру. Логика бойынша нақты, мүлтіксіз дегенді білдірмейді. Көпшіліктің ойын қанағаттандырады. Логика ілімі бойынша нақты дәлелдер,жақсы ойлар мен атақты кісілердің пікірлеріне қарамайды. Мызғымас дәлелдерге қарайды. Рисалей-Нұрдағы барлық айғақтар, осындай нақты дәлелдер болып саналады. Әулиелер амал, құлшылық арқылы, сүлүкте, риязетте ақиқаттарға көз жеткізіп, перделердің артында тұрып, имани ақиқаттарға куә болса, Рисалей-Нұр ғылым арқылы ақиқатқа жол ашқан. Сүлүк етіп, вирд оқудың орнына, логикалық дәлелдер мен ғылыми айғақтар арқылы ақиқаттардың ақиқатына жол ашқан...

Бір топ жас, мына замандағы әзәзіл де құйтырқы, нәпсі қоздырар нәрселер мен әуестіктің шырмауынан сескеніп: "Ақыреттік жарқын өмірімізді қалай сақтап қалуға болады?" – деп, "Рисалей Нұрдан" медет сұрады. Мен оларға, "Рисалей Нұрдың" рухани тұлғасының атынан былай дедім:

Біреулер былай деп сұрап жатады: Аллаһ Тағала бәріне бәрінен де жақын. Материядан ада, белгілі бір мекені жоқ. Әрбір әулие жүрегіне үңілсе Онымен көрісе алады. Неліктен уәләиет­і Ахмедие (с.а.у) яғни Ахмедтің (с.а.у) әулиелік халі турашыға салмай, миғраж секілді ұзақ саяхат жасап барып кездесті. Алайда,барлық әулие жүрегі арқылы қолы жете беретін мінәжат емес пе?

Бізбен араласып жүрген бір кісі көп адамдардың шағымданатыны секілді, бұдан бұрын тариқатта жүріп ережесін қатты ұстанып, дұға-әурад оқығанда құлшыныс зауық, ләззат, алғанын қазір одан айырылып қалғанын, пайда болып сөйтіп ұйқы басып, мазасы кететінін өкіне шағым айтты. Оған былай дедік: